2025

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၈ ရက်။ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကလေးမြို့ပေါ်မှာ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ စစ်ကောင်စီတပ်က စစ်မှုထမ်းသင်တန်းအတွက် လူငယ်တွေကို အဖမ်းဆီးကြမ်းနေပြီးမနေ့ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၇ ရက်နေ့က လမ်းသွားလမ်းလာ ဆိုင်ကယ်နဲ့သွားတဲ့ လူငယ် ၁ ဦး ကိုအိမ်စီးကားနဲ့တိုက်ပြီး ဖမ်းဆီးတာမျိုး စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့က လုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေပြောပါတယ်။ ကလေးမြို့ပေါ်က ချမ်းမြေ့အောင်စီနဲ့ ပင်လုံလမ်းမတော်ရပ်ကွက်ဘက်မှာ မနေ့က ဆိုင်ကယ်နဲ့ သွားနေတဲ့ လူငယ်ကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေက Probox ကားနဲ့ တိုက်ပြီး စစ်မှုထမ်းဖို့ ဖမ်းဆီးခဲ့သလို မနေ့က တစ်ရက်ထဲ လူငယ် ၈ ဦး စစ်မှုထမ်းဖို့ ဖမ်းဆီးခံရတယ်လို့ သိရပေမယ့် တခြားရပ်ကွက် အဖမ်းအဆီးစာရင်းတော့ မသိရသေးဘူးလို့ ကလေးမြို့ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ ကလေးမြို့နေဒေသခံတစ်ဦးက “မနေ့ကတော့ ချမ်းမြေ့အောင်စီနဲ့ ပင်လုံလမ်းမတော်ဘက်မှာ ဆိုင်ကယ်နဲ့သွားနေတဲ့သူကို brobox ကားနဲ့တိုက်ပြီးတော့…

Samchomun (ဆမ်ချိုမွန်း) ‌‌  စစ်ကောင်စီက စစ်မှုမထမ်းမနေမရ ဉပဒေကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် အတည်ပြု ပြဌာန်းလိုက်သည်။  ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေး ၊ စစ်ရေး ၊ စီးပွားရေး မတည်ငြိမ်မှုများကြောင့် မိသားစုစားဝတ်နေရးနှင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများ ခက်ခဲကျပ်တည်းလာခြင်း ၊ စစ်တပ်၏ နေ့စဉ်ရက်ဆက် ဖမ်းဆီးနေမှု များကြောင့် ရသည့်နည်းလမ်းဖြင့် ပြည်ပထွက်ရန်  လူငယ်များ စဉ်းစားလာကြသည်။ ထို စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှုများကြောင့် မြန်မာပြည်ကို စွန့်ခွာတိမ်းရှောင်ရန် ကြိုးစားနေသူများထဲတွင် အောင်မိုး(အမည်လွှဲ)  အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ အောင်မိုး (အမည်လွှဲ) သည် အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု (Civil Disobedience Movement-CDM) တွင် ပါဝင်ခဲ့သည့် အင်ဂျင်နီယာ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဝန်ထမ်းအဖြစ်မှ ထုတ်ပယ်ခြင်း (Removal)…

၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံမှာစစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးအင်အားကောင်းလာတဲ့ ချင်းပြည်နယ်မှာ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲတွေနဲ့ မြို့ချင်းဆက်လမ်းမတွေမှာ တိုက်ပွဲတွေ ခဏခဏဖြစ်တဲ့အပြင်ဆီဈေးတွေအဆမတန်တက်တဲ့ အခြေအနေမှာ ပြည်မနဲ့ ချင်းပြည်ကြားသွားလာရတဲ့ယာဉ်စီးခဈေးနှုန်းတွေဟာ သိန်းဂဏန်းအောက်ဈေးနှုန်းမရှိတော့တာကြာပါပြီ။ ဒါတောင်တိုက်ပွဲတွေအခြေအနေအပေါ်မူတည်ပြီး ခရီးသွားလာရေးက ပုံမှန်အနေအထားမှာမရှိပါဘူး။ ဒီသိန်းဂဏန်းကုန်ကျစရိတ်ဟာ အကြမ်းဖျင်း ချင်း တောင်က ဟားခါး၊တီးတိန် မြို့ တွေနဲ့ ကလေးမြို့အကြား ကုန်ကျစရိတ်သာဖြစ်ပြီး က လေး မြို့ကနေ ရန်ကုန်မြို့ကို စီးရတဲ့ လူ ၁ ယောက်စာ  ခရီး တကြောင်းစာ လေယာဉ်စီးခ ၅ သိန်း ဝန်းကျင်ကုန်ကျတာမပါသေးပါဘူး ။ မြို့နယ် ၉ မြို့နယ်ရှိတဲ့ ချင်းပြည်နယ်မှာ  လက်ရှိမှာပလက်ဝ၊မတူပီ၊မင်းတပ်၊ကန်ပက်လက်၊တွန်းဇံမြို့နယ်တို့ကို ချင်းလက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအင်အားစု တွေနဲ့ AA က သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားပြီးထန်တလန်နဲ့ဖလမ်းမြို့တွင်းမှာ အပြင်းအထန်တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားလျက်ရှိကာ ဟားခါးနဲ့တီးတိန်မြို့ ၂ မြို့ကိုသာစစ် ကောင်စီကထိန်းချုပ်နိုင်ပါတော့တယ်။…

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၇ ရက်။ အယူအဆ၊ သဘောထားကွဲလွဲခဲ့မှုများ ရှိခဲ့သော်လည်း ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်း အဖြေ ရှာခဲ့တဲ့ ချင်းနိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ ချင်းပြည်(Chinland)ကောင်စီနှင့်ကြားကာလချင်းအမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ(ICNCC) တို့အကြား ချင်းအမျိုးသားညီညွတ်ရေး သဘောတူညီချက်များရရှိခဲ့ခြင်း အပေါ်ကြိုဆိုဂုဏ်ပြုကြောင်း အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရ (NUG)က ဒီကနေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၇ ရက်နေ့မှာ သဝဏ်လွှာပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။ ချင်းပြည်သူတစ်ရပ်လုံး၏ ရေရှည်အနာဂတ် အကျိုးကို မျှော်ရည်လျက် ချင်းအမျိုးသားနိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့များဖြစ်ကြတဲ့ ချင်းပြည် (Chinland)ကောင်စီနှင့် ကြားကာလချင်းအမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (ICNCC) တို့အကြား သဘောတူညီချက်များ ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး ချင်းပြည်သူတစ်ရပ်လုံးကို လွှမ်းခြုံကိုယ်စားပြုမည့် “ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ” ဟူသော ကောင်စီတစ်ရပ် တည်ထောင်ရန်အတွက် သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့ခြင်းအပေါ် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရက လှိုက်လှဲဝမ်းမြောက်စွာ ကြိုဆိုဂုဏ်ပြုပါ ကြောင်း အလေးအနက်ဖော်ပြအပ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ချင်းနိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ ချင်းပြည်(Chinland)ကောင်စီနှင့်ကြားကာလချင်းအမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ(ICNCC) တို့အကြား နိုင်ငံရေးသဘောထားကြီးမှုသည် ပြည်သူ့နွေဦး…

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၇ ရက် ။ အာရက္ခတပ်တော် (AA) က ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့ပေါ်ရှိ ဌာနဆိုင်ရာအဆောက်အဦးတချို့ကို ရှင်းလင်းဖျက်ဆီးတာတွေ လုပ်သလို ပလက်ဝမြို့ပြည်သူ့ဆေးရုံကပစ္စည်းတွေ အပါအဝင် ဌာနဆိုင်ရာရုံးတွေက ပစ္စည်းတွေ အားလုံးနီးကိုလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်ကို စက်လှေတွေနဲ့ အခုရက်ပိုင်းအတွင်း ရွှေ့ပြောင်းသယ်ဆောင်တာတွေ လုပ်တဲ့အကြောင်း ပလက်ဝဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ ပလက်ဝဒေသခံတစ်ဦးက “အခုရက်ပိုင်းအတွင်း စက်လှေနဲ့ ရခိုင်ဘက်ကို သယ်သွားကြတယ် ဌာနဆိုင်ရာက အရေးကြီးပစ္စည်းတွေ အားလုံးကို ဆေးရုံပစ္စည်းတွေဆို အကုန်သယ်သွားကြတယ်လို့ သိရတယ် တချို့ဒီဆောက်လုပ်ရေး ဌာန အဆောက်ဦးတွေဆို ဖျက်ဆီးတယ်လို့ သိရတယ်။ ဒါကတော့ မဖြစ်သင့်ဘူးလေ အစိုးရပိုင်ဆိုပေမယ့် ပြည်သူပိုင်ပစ္စည်းတွေပါ အခုလို ဒေသခံပြည်သူတစ်စုံတစ်ရာမပါဘဲ လုပ်တာဟာ မဖြစ်သင့်ဘူး တချို့ဆေးရုံဆေးခန်းတွေက ပစ္စည်းတွေဆို ပလက်ဝမြို့နယ်မှာလည်း လိုအပ်တယ်လေ” လို့ပြောပါတယ်။ အခုလို အာရက္ခတပ်တော်…

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်။ ချင်းပြည် (Chinland) ကောင်စီနှင့် ကြားကာလချင်းအမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (ICNCC) အ နေဖြင့် ချင်းပြည်အတွင်းရှိ ချင်းပြည်သူများအတွက် ကောင်စီ ၂ ရပ် ရှိ နေခြင်းကိုမဖြစ်သင့်ကြောင်း နှစ်ဖက်လက်ခံယုံကြည်ကြသည်နှင့်အညီ ကောင်စီအသစ်တစ်ရပ်အဖြစ် ပေါင်းစည်းရန်သဘောတူညီခဲ့ကြပြီး ထိုကောင်စီအမည်ကို ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ ( Chin National Council ) ဟု ခေါ်တွင်ရန်သဘောတူညီကြကြောင်း Chinland Council နဲ့ ICNCC တို့အကြားချင်းအမျိုးသားညီညွတ်ရေး သဘောတူညီချက်ကို ဒီနေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်မှာ သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ(Chin National Council ) အမြန်ဆုံးပေါ်ပေါက်လာနိုင်ရေးအတွက် ချင်းအမျိုးသားဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှုကြမ်း ရေးဆွဲရေးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းရန်သဘောတူညီကြပြီလို့ ချင်းပြည် (Chinland) ကောင်စီနဲ့ ကြားကာလ ချင်းအမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (ICNCC) တို့က…

မသန်စွမ်းအရေးကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်း အရ ၇.၄ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးပြီးရင် ချင်းပြည်နယ်ဟာ ဒုတိယအများဆုံးဖြစ်ပါတယ်။၂၀၂၀ ခုနှစ်က ချင်းပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ချင်းပြည်နယ်မှာ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲ ပေးခွင့်ရှိတဲ့ မသန်စွမ်းမဲဆန္ဒရှင် (၃၀၃၁) ဦးရှိခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ ၂၀၂၁ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီး နောက် ချင်းပြည်နယ်မှာ ပြည်တွင်းပဋိ ပက္ခကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မသန်စွမ်းမှုကပိုများလာပေမယ့် စာရင်းအတိအကျ ကောက်ခံဖို့ခက်ခဲနေသေးတယ်လို့ မသန်စွမ်းအရေးဆောင်ရွက်တဲ့အဖွဲ့တွေဆီကသိရပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း နေရာအနှံ့တိုက်ပွဲတွေဖြစ်တဲ့အနေအထားမှာ မသန်စွမ်းတွေရဲ့ အခက်အခဲ၊ အခြေအနေတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ချင်းပြည်နယ်နဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသဖက်မှာ မသန်စွမ်းအရေးကို ဆယ်စုနှစ်ဝန်းကျင်ဆောင်ရွက်လာခဲ့တဲ့ ဆရာရိုဒါ ကိုမေးမြန်းထားပါတယ်။ မေး။ ။ အရင်ဆုံး စစ်ကောင်စီအာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ဆရာတို့သိသလောက် မသန်စွမ်းတွေရဲ့အခက်အခဲ နဲ့ မသန်စွမ်းအရေးဆောင်ရွက်မှုတွေမှာ ဘယ်လိုစိန်ခေါ်မှု တွေကြုံရလဲဆိုတာအရင်ဆုံးပြောပြပေးပါ။ ဖြေ။…