နိုင်ငံတကာသတင်း

မတ်လ ၁၄ ရက်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ရောက်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားအပါအဝင်၊ နိုင်ငံခြားသားတွေအနေနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတွေသာ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ အထောက်အထားတွေကို ရယူပိုင်ဆိုင်ခွင့်မရှိကြောင်း အိုင်ဇောလ်ခရိုင်တရားသူကြီးက မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့မှာ အသိပေးထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတွေသာ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ Voter ID၊ Aadhar Card၊ Birth Certificate လို အထောက်အထားတွေကို အိန္ဒိယနိုင်ငံရောက်နေတဲ့ မြန်မာစစ်ဘေးရှောင်တွေ အပါအဝင် တခြားနိုင်ငံခြားသားတွေ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်မရှိတဲ့ကြောင်း အိုင်ဇောလ်ခရိုင်တရားသူကြီးက အသိပေးထုတ်ပြန်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ အသိပေးချက်ထဲမှာ မြန်မာနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က စစ်ဘေးရှောင်တွေ အပါအဝင် နိုင်ငံခြားသားတွေဟာ Voter ID၊ Aadhar Card၊ Birth Certificate၊ Tribal Certificate၊ Residential Certificate လို စာရွက်စာတမ်းတွေကို ပိုင်ဆိုင်ခွင့် မရှိဘူးလို့ ဖော်ပြထားပြီး ဒီစာရွက်စာတမ်းတွေကို ထုတ်ပေးတဲ့…

မတ်လ ၁၁ ရက်။ အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်မှာတည်ရှိကာ ချင်းလူမျိုးတွေအများအပြားနေထိုင်တဲ့တမူးမြို့နယ်၊ ကဘော်ချိုင့်ဝှမ်းဒေသ (Kabaw Valley) ကို ပြန်လည်သိမ်းယူပြီး မဏိပူရ်ပြည်နယ်ထဲ ထည့်သွင်းဖို့ မဏိပူရ်ပြည်နယ်ပါလီမန်လွှတ်တော်အမတ် Leishemba Sanajaoba က မနေ့မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့ကကျင်းပတဲ့ အိန္ဒိယအထက်လွှတ်တော်(Rajya Sabha ) အစည်းအဝေးမှာ အိန္ဒိယအစိုးရကို အဆိုတင်သွင်းခဲ့ပါတယ်။ ၁၈၃၄ ခုနှစ် ကဘော်ချိုင့်ဝှမ်း သဘောတူညီမှု နဲ့ ၁၈၂၆ ခုနှစ် ရန္တပိုစာချုပ် (Treaty of Yandaboo) အရ သတ်မှတ်ထားတဲ့ လျော်ကြေးကို မြန်မာနိုင်ငံအား ဆက်လက်ပေးချေစေခြင်း ဒါမှမဟုတ် လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံပိုင်နက်ထဲ ရှိနေတဲ့ ကဘော်ချိုင့်ဝှမ်းဒေသ ကို ပြန်လည်သိမ်းယူပြီး မဏိပူရ်ပြည်နယ်ထဲကို ထည့်သွင်းဖို့မဏိပူရ်ပြည်နယ်ပါလီမန်လွှတ်တော်အမတ် Leishemba Sanajaoba ကအိန္ဒိယ ဗဟိုအစိုးရကို မတ်လ ၁၀…

မတ်လ ၁၁ ရက်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ကိုထွက်ပြေးလာကြတဲ့ ချင်းစစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများကို လက်ခံကူညီရမှာဖြစ် ပေမယ့် နယ်စပ်မှာ လွတ်လပ်စွာဝင်ထွက်သွားလာခွင့်ရှိနေခြင်းဟာ ဒုစရိုက်မှုများ ပိုမိုဖြစ်စေပြီး အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရရဲ့ကန့်သတ်မှုအတိုင်းတာတစ်ခုအထိ လိုအပ်တယ် ယူဆကြောင်း မနေ့ မတ်လ ၁၀ ရက်က ကျင်းပတဲ့မီဇိုရမ်ပြည်နယ်လွှတ်တော်အစည်းအဝေးမှာ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Pu Lalduhoma ကပြောကြားပါတယ်။ “ စစ်ဒဏ်ကြောင့် ဒီဘက်ကိုရောက်ရှိနေကြတဲ့ ကျွန်တော်တို့ညီအကိုတွေကို စောင့်ရှောက် ရမှာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တာဝန်ဖြစ်တယ်။ လွတ်လွတ်လပ်လပ်နဲ့ သွားလာခွင့်ရှိတဲ့အခါမှာ ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုတွေများလာတယ်၊ မူးယစ်ဆေးဝါး၊ သေနတ် တွေ၊ ကျည်ဆံတွေကအစ၊ ဒီဘက်မှာ လူသတ်မှုတွေဖြစ်ရင်လည်း တဖက်ကမ်းကို ထွက်ပြေးသွားလို့ရတယ်၊ဒီလိုမျိုး လွတ်လပ်စွာဖြတ် သန်းသွားလာခြင်း ကြောင့်ဆိုးကျိုးတွေဖြစ်ပေါ်စေတာ ကြောင့်မီဇိုရမ်ပြည်သူ တော်တော်များများကလည်း ဒီဟာ မကောင်းဘူးလို့မြင်လာကြတယ်။ဗဟိုအစိုးရက ခုလိုလုပ်ဆောင်လာတာဟာ လိုအပ်ချက်အရဆောင်ရွက်ရတာဖြစ်တယ်ဆိုတာမျိုး ပြည်နယ်အစိုးရမှာလည်း သဘောထားရှိပါတယ်” လို့ မီဇိုရမ်ဝန်ကြီးချုပ်ကပြောပါတယ်။…

မတ်လ ၇ ရက်။ မီဇိုနဲ့ချင်းဟာလူမျိုးတမျိုးတည်းဖြစ်ကြောင်း ၊ ၁၉၃၅ ခုနှစ်အထိ အင်္ဂလိပ်လက်အောက်က အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ မီဇိုနဲ့ချင်းဟာ တနိုင်ငံတည်း အတူတကွ နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း ၊ချင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအနေနဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ ပူးပေါင်းလုပ် ဆောင်ဖို့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အထက်လွှတ်တော်အမတ် Pu K.Vanlalvena ဟာ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF) ဗဟိုဌာနချုပ် ချင်းလုံမြို့ကို ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၇ ရက်နေ့မှာ သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့စဉ်မှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ မေတ္တာရပ်ခံချက်အရ ချင်းလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များ ပေါင်းစည်းညီညွတ်စေရန် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်က အားထုတ် ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်း ဖြစ် ကြောင်း မီဇိုရမ်ပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ် လယ်မူအန်ပူဂျာ ပွန်တီ (Lalmuanpuia Punte) က Hindustan Times ကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Pu Lalduhoma ဦး ဆောင်မှုဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလ…

မတ်လ ၄ ရက်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ခိုလှုံနေတဲ့ မြန်မာစစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေကို စိတ်ပိုင်း၊ ရုပ်ပိုင်းထိခိုက်စေမည့် ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် လုပ်ရပ်များ ရပ်တန့်ပေးဖို့ အိန္ဒိယ-မြန််မာအရေးလှုပ်ရှားနေတဲ့ India for Myanmar အဖွဲ့က အလေးအနက် တောင်းဆိုတယ်လို့ ဒီကနေ့ မတ်လ ၄ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ လက်ရှိ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များအား မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အစိုးရနှင့် ပြည်သူများရဲ့ ကူညီစောင့်ရှောက်မှုများမှလွဲပြီး အခြားအိန္ဒိယပြည်နယ်များရှိ မြန်မာစစ်ပြေး ဒုက္ခသည်များသည် ဖမ်းဆီးခံရမှုနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်ပို့ရန် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရတယ်လို့ India For Myanmar က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၃ ရက်နေ့ကလည်း နယူးဒေလီမြို့ရှိ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း ၂ ကျောင်းတွင် ဝတ်ပြုနေကြသော မြန်မာစစ်ပြေး ဒုက္ခသည်တွေကို နယူးဒေလီရဲတပ်ဖွဲ့က ရှောင်တခင်…

မတ်လ ၃ ရက်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ကို နိုင်ငံရပ်ခြားကနေ ရောက်ရှိနေထိုင်လာတဲ့ လူငယ်များ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်း တရားဝင်အလုပ်လုပ်နိုင်ခွင့်၊မီဇိုလူငယ်များကို ပြည်တွင်းအပါအဝင် ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းအတွက် နိုင်ငံခြားသို့စေလွှတ်ရာမှာ ဥပဒေနဲ့အညီ ပုဂ္ဂလိကအလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေးအေဂျင်စီများကို ထိန်းညှိပေးမယ့် ဥပဒေကြမ်းတစ်ရပ်ကို ဒီကနေ့ မတ်လ ၃ ရက်မှာ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်လွှတ်တော်အစည်းအဝေးမှာ တင်သွင်းလိုက်ပြီဖြစ်ပြီး (၆) ရက်နေ့မှာ စတင်ဆွေးနွေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။   အလုပ်အကိုင်၊ ကျွမ်းကျင်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနဲ့စွန့်ဦးတီထွင်ရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီး Lalnginglova Hmar က ၂၀၂၅ ခုနှစ် မီဇိုရမ်ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်း နေရာချထားရေးအေဂျင်စီများဆိုင်ရာ နည်းဥပဒေကြမ်း ကို လွှတ်တော်မှာတင်သွင်းလိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ Northeast Today မီဒီယာမှာဖော်ပြပါတယ်။ အဆိုပါဥပဒေကြမ်းတင်သွင်းရခြင်းရရဲ့ အဓိကရည်ရွယ်ချက်အနေနဲ့ ပြည်တွင်းအပါအဝင် ပြည်ပအလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများအတွက် လွယ်ကူချောမွေ့စေရေးအတွက်ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဆိုပါဥပဒေကြမ်းအရ ပုဂ္ဂလိကအလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေးအေဂျင်စီများအနေနဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ပြင်ပသို့ အလုပ်လုပ်ကိုင်လိုတဲ့လူငယ်များကို မစေလွှတ်မီ ပြည်နယ်အစိုးရဆီ အရင်ဆုံးမှတ်ပုံတင်ပြီး အလုပ်သမားလိုင်စင်ရယူရမယ်ဆိုတဲ့…

မတ်လ ၃ ရက်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နယူးဒေလီအခြေစိုက် Kuki – Zo အဖွဲ့က အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊မဏိပူရ်ပြည်နယ်ရှိ ကူကီးလူမျိုးစုများအနေနဲ့ သမိုင်းစဉ်ဆက်ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်ခြင်းခံနေရတဲ့အတွက် နိုင်ငံရေးအရ အဖြေရှာပေးရန်အရေးတစ်ကြီးလိုအပ်ပြီး ကူကီး-ဇို လူမျိုးစုများအတွက် သီးခြားနယ်မြေသတ်မှတ်ပေးရန် အိန္ဒိယနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးတို့ထံ လိပ်မူစာပေးပို့တယ်လို့ အိန္ဒိယအခြေစိုက် Business Standard မီဒီယာက မတ်လ (၃) ရက်နေ့မှာဖော်ပြပါတယ်။ နယူးဒေလီအခြေစိုက် ကူကီးကျောင်းသားများအဖွဲ့၊ နယူးဒေလီအခြေစိုက် အမျိုးသမီးများအဖွဲ့ချုပ် Kuki-Zo women forum Dehli တို့ က မတ်လ (၁) ရက်နေ့မှာလည်း နယူးဒေလီမြို့တော်မှာ ဆန္ဒဖော်ထုတ်ခဲ့ကြပြီး မဏိပူရ်ပြည်နယ်အတွင်း ကူကီး-ဇို လူမျိုးစုများအတွက် သီးခြားနယ်နိမိတ် သတ်မှတ်ပေးရန် အဓိက ကြွေးကြော်တောင်းဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ ၎င်းတို့ရဲ့တောင်းဆိုချက်တွင် ကူကီး-ဇိုလူမျိုးစုများအနေနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်းပြည် နယ်ဖြစ်တဲ့ မဏိပူရ်ပြည်နယ်ပဋိပက္ခနဲ့…

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၇ ရက်။ မလေးရှားနိုင်ငံမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၄ ရက်နေ့က နေအိမ်တွင်းအကြမ်းဖက် အသတ်ခံရတဲ့ အသက် ၃၆ နှစ်အရွယ် သား ၁ ယောက်မိခင် ချင်းအမျိုးသမီးကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး သံသယနဲ့ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ သေဆုံးသူရဲ့အမျိုးသားအပါအဝင် Dai Community in Malaysia (DCM) အဖွဲ့ဝင် ၆ ဦး မနေ့ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့မှာ ပြန်လွတ်လာပြီလို့ (DCM) ရုံးကတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးကပြောပါတယ်။ Dai Community in Malaysia ရုံးကတာဝန်ရှိသူ Ko Hung Naing က “ သံသယနဲ့ ဖမ်းဆီးထားတဲ့ ကျနော်တို့ မင်ဘာဝင် ၆ ဦးမနေ့ကပြန်လွှတ်ပေးလိုက်ပါပြီ အဲဒီပြန်လွှတ်ပေးလိုက်တဲ့ထဲမှာ သေဆုံးသူအမျိုးသမီးရဲ့ ခင်ပွန်း အမျိုးသားလည်းပါဝင်တာပေါ့ သူတို့က…

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်။ ကနေဒါနိုင်ငံ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး၊ ဒုက္ခသည်များနဲ့ နိုင်ငံသားဖြစ်ရေး – ကနေဒါ (Immigration, Refugee and Citizenship Canada – IRCC ) အနေနဲ့ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်းကနေစပြီး သုံးနှစ်အတွင်း ကနေဒါနိုင်ငံမှာ အမြဲတမ်းနေထိုင်ခွင့်အတွက် နိုင်ငံတကာကနေ လူဦးရေ ၁၁ သိန်းကျော် ခေါ်ယူမယ်လို့ ဒီနေ့ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်မှာသတင်းထုတ်ပြန်လာပါတယ်။ ကနေဒါနိုင်ငံမှာ အမြဲတမ်းနေထိုင်ခွင့် (PR) ဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာ ၃၉၅၀၀၀၊ ၂၀၂၆ ခုနှစ်မှာ ၃၈၀၀၀၀ နဲ့ ၂၀၂၇ ခုနှစ်မှာ ၃၆၅၀၀၀ အထိနိုင်ငံတကာကနေ ခေါ်ယူသွားမှာဖြစ်တယ်လို့ IRCC က ထုတ်ပြန်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ “ဒီကာလမှာ ကနေဒါနိုင်ငံအနေနဲ့ ဒုက္ခသည်များကို လက်ခံဖို့ကိစ္စကြေညာလာတာနဲ့ မလေးရှားအခြေစိုက်…

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅ နေ့ရက်။ အွန်လိုင်းကနေ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးရုံး (UNHCR)မှာ မှတ်ပုံတင်ကဒ် လျှောက်ထားပြီး ရက်ချိန်းမရရှိသေးတဲ့မလေးရှားရောက်ချင်းလူမျိုးဒုက္ခသည်များအနေနဲ့ UNHCR ရဲ့တောင်းဆိုချက်အရ Alliance of Chin Refugee(ACR) ရုံးကိုလာရောက်နာမည်စာရင်း ပေးသွင်းကြပါရန် ဒီကနေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅ နေ့ရက်စွဲဖြင့် ACR ကတိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးရုံး (UNHCR)ရဲ့ တောင်းဆိုချက်အရ ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကြား UNHCR ကဒ် (သို့) မှတ်ပုံတင်ရန် ရက်ချိန်းများမရရှိသေးသူများ အတွက်သာ အကျုံးဝင်မှာဖြစ်တယ်လို့ ACR ကဆိုထားပါတယ်။ “ကျမကတော့ ၂၀၁၀ ခုနှစ်ကတည်းကမလေးရှားကို ရောက်ပြီးအလုပ်လုပ်ပြီးနောက်ပိုင်း UN ကိုလျှောက်ထားတာအတော်ကြာပါပြီ။ မလေးရှားမှာဆယ်စုနှစ်တောင်ရှိနေပြီနေလာတာ။ အခု ACR ရဲ့ကြေညာချက်အရဆိုရင်လည်း အကျုံးဝင်တယ်။ စာရွက်စာတမ်းတွေကိုတော့ အမြဲပုံမှန်သိမ်းထားတာဆိုတော့ သွားပြီးပြရုံပါပဲ။…