2025

စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်။ မကွေးတိုင်းကနေ ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ကန်ပက်လက်မြို့နယ်ကိုဖြတ်ပြီး ပလက်ဝမြို့နယ်၊ ဒိုင်ရ်နယ်ဘက် ကုန်ပစ္စည်းသယ်ကြတဲ့ ကယ်ရီသမားတွေကို ကန်ပက်လက်မြို့နယ်အတွင်း ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်ကို ကန်ပက်လက်မြို့နယ်ကိုထိန်းချုပ်ထားတဲ့ Chin Defense Force – Kanpetlet ( CDF – Kanpetlet) ကခွင့်မပြုဘူးလို့ ဆိုင်ကယ် ကယ်ရီဆွဲနေသူတွေကပြောပါတယ်။ ဒိုင်ရ်နယ်ထဲက ဆိုင်ကယ် ကယ်ရီသမားတစ်ဦးက “ကျနော်တို့ ဒိုင်ရ်ဘက်က သူတွေကိုပဲပိတ်တယ်၊ ကန်ပက်လက်မြို့နယ်ထဲက လူတွေကိုတော့ ပုံမှန်လွတ်လွတ်လပ်လပ်သွား လာနေကြတယ် ကျနော်တို့ဘက်ကလူတွေသွားလာရင်ကြတော့ လမ်းပိတ်ထားတယ်ဆိုပြီးမှ သွားခွင့်မပေးဘူး ဒီကလူတွေအများစုက ရခိုင်ကုန်သည်ပစ္စည်းတွေကို ကယ်ရီလိုက်ကြတာဆိုတော့ ရခိုင်ပစ္စည်းတွေ ပိတ်မိတာလည်းများတယ် ရခိုင်ကုန်သည်တွေဆိုတာ သူတို့ဟာသူတို့ ဆိုင်ကယ်နဲ့မောင်းပြီး သွားကြတာမဟုတ်ဘူး ကျနော်တို့ ဒိုင်ရ်ဘက်က ဆိုင်ကယ် ကယ်ရီဌားပြီးမှသွားကြတာဆိုတော့ ကျနော်တို့ကိုပိတ်မိရင်းသူတို့လည်း ပိတ်မိတာပေါ့ ဒိုင်တွေကိုပိတ်တယ်ဆိုတာထက် ဒိုင်ရ်ဘက်ကို…

စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်ကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အာရက္ခတပ်တော် (AA) က ဩဂုတ်လကစပြီး အိန္ဒိယ – မြန်မာနယ်စပ် ပလက်ဝမြို့နယ် ရှင်းလက်ဝကျေးရွာကနေ ယာယီနိုင်ငံကူးလက်မှတ်တွေ ထုတ်ပေးပြီး နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်မှုတွေကို ထိန်းချုပ်လာတယ်လို့ ပလက်ဝဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။ ပလက်ဝဒေသခံတစ်ဦးက “သြဂုတ်လကစလို့ထင်တယ် အခုလို နိုင်ငံကူးလက်မှတ်တွေလုပ်တာ အဓိက သူတို့ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ပလက်ဝ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်က လူတွေအားလုံး အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဒီမီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဘက်ကို သွားမယ်ဆိုရင် လုပ်ရမယ်ပေါ့ ဆေးကုသဖို့သွားရင်လည်း ပြန်လာရင် ဆေးလက်မှတ်ပြရမယ် စသဖြင့်ပေါ့ အရင်တုန်းကတော့ မရှိပေမယ့်အခုမှစတင်လုပ်တာဖြစ်တယ် သူတို့က ဒီအဝင်အထွက်တွေကို ထိန်းချုပ်ချင်လာလို့ဖြစ်မယ်” လို့ပြောပါတယ်။ အာရက္ခတပ်တော် (AA) ထုတ်ပေးတဲ့ ယာယီနိုင်ငံကူးလက်မှတ်ဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဘက်မှာတော့ အသုံးမဝင်ပေမယ့် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဘက်ကို ဖြတ်သန်းသွားလာချင်သူတွေကို ရက်အကန့်အသတ်ဖြင့် ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်ကို…

စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်။ သြဂုတ်လအလယ်ကစပြီး ကလေးမြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တွေဖြစ်တဲ့ မင်္ဂလာဥယျာဉ်၊ ညောင်ပင်သာ၊ အောင်မင်္ဂလာ၊ ချမ်းမြေ့အောင်စည်၊ ပင်လုံ၊ အောင်သစ္စာနဲ့ သဇင်ရပ်ကွက်တွေမှာ ပျူစောထီးနဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့တွေက ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး စစ်မှုထမ်းခိုင်းဖို့ အမျိုးသားတွေကိုဖမ်းဆီးတာတွေလုပ် နေကာ သြဂုတ်လ ၁၇ ရက်နေ့ကနေ စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်အတွင်း အနည်းဆုံး အမျိုးသား အယောက် ၅၀ ကျော် ဖမ်းဆီးသွားပြီ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။ ကလေးမြို့ဒေသခံ တစ်ဦးက “မြို့ပေါ်နေတဲ့ ပျူစောထီးနဲ့ရဲတွေက အဓိက လူလိုက်ဆွဲတာ စစ်တပ်က မပါဘူးဆိုပေမယ့် တစ်ခါလေ လုံခြုံရေးယူပေးတာတို့ပါတယ် စခန်းကြီးနားက လေ့ကျင့်ရေး (၁၀) အဲဒီကိုပို့တယ် ဒကစ၊ စုပေါင်းရုံးတွေမှာအရင်ထားပြီးဆေးတွေစစ် အဲဒါပြီးရင် လေ့ကျင့်ရေး ၁၀ ကိုပို့ နေ့တိုင်းလိုလို လူရရင်ရသလို ဖမ်းနေတာဘဲ…

စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်။ ချင်းပြည်နယ်၊ မရာနယ်မြေမှာ ၁ လကျော်အကြာ ထိတွေ့တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ CDF – Mara နဲ့ MDF အကြား ထိတွေ့တိုက်ပွဲတွေ သြဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့ကစလို့ လက်ရှိအချိန် ပြန်ငြိမ်နေတယ်လို့ CDF – Mara က Chin World Media ကိုပြောပါတယ်။ CDF – Mara ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဆလိုင်း ဂျွန်လောက “လောလောဆယ် တိုက်ပွဲတွေက ငြိမ်နေတယ် ၂၉ ရက်နေ့ကစလို့ပေါ့ သူတို့ဖက်က အထိအခိုက်လေးရှိတော့ ငြိမ်သွားတယ်လို့ ထင်ပါတယ် ခုလက်ရှိက MDF / AA ဘက်က CDF ဘက် ထိုးစစ်ဖို့ပြင်ဆင်နေတာပေါ့ AA ပါတယ်လို့ ကျနော်တို့ပြောတာက အသံဖိုင်အထောက်အထားရှိလို့ပါ”…

“ရုံးမတက်နှင့် ရုန်းထွက်”“အိမ်မှာနေပါ ဇိမ်နှင့်ဇိမ်နှင့်” ကြားခဲ့ဖူးသောစကားလုံးများကအိမ်မက်ပမာ… ပြည်သူတွေကကျွေးထားမယ် ဆိုသည့်စကားများကြောင့် CDM လုပ်ခဲ့ကြသည်မဟုတ်။ စစ်အာဏာရှင်ကိုမကြိုက်၍ ၊ စစ်အာဏာရှင်အောက်မှာ မနေလို၍ မိမိတို့ ခံယူချက်ဖြင့် ရာထူး လစာ အခွင့်အလမ်းများအားလုံးကို စွန့်လွှတ်ကာ အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးလမ်းကြောင်းကိုလျှောက်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ အများစုကခြောက်လ တစ်နှစ်ခန့်သာကြာမည်ဟု ထင်ခဲ့ကြသော်လည်း စစ်တပ်မှ ကြိုတင်ကြံစည်မှုနှင့် အာဏာသိမ်းခြင်းဖြစ်၍ လေးနှစ်ကျော်ကာလအတွင်းမပြုတ်ကျနိုင်သေးပါ။ ဤကာလအတွင်း CDM များ မည်ကဲ့သို့ ရှင်သန်ရပ်တည်ကြသနည်း။ တော်လှန်ရေး အစပိုင်းတွင် ဦးဆောင်ဦးမှုပြုခဲ့ကြသော CDM များအရေးကို ယခုတွင်မည်သူမျှဂရုမစိုက်၊စိတ်မဝင်စားကြတော့။ အချို့မှာပင်ပန်းခက်ခဲသော၊ မိမိတို့မကျွမ်းကျင်သော အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းများကို ပြောင်း၍လုပ်ကိုင်ရသည်။ တစ်ချို့မှာ အလုပ်အကိုင်မရှိ မိဘဆွေမျိုးများအထောက်အပံ့ဖြင့် နေကြရသည်( အချို့မှာ မျက်နှာငယ်စွာဖြင့်)။ တစ်ချို့မှာ မိမိတို့ချစ်ရသောတိုင်းပြည်ကိုပင်စွန့်ခွာ၍ အသက်ရှင်ရပ်တည်နိုင်ရန်အလို့ငှာ တိုင်းခြားပြည်ခြားတွင် အလုပ်သမားဘဝ ရောက်ခဲ့ကြရသူတွေ ဒုနှင့်ဒေး။ ချင်းပြည်နယ်တွင်ကျန်ရှိနေသေးသော…

ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်။ မြန်မာနိုင်ငံဖက်ကနေ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါးမှောင်ခိုကူးမှု ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လအထိ ၂.၇ တန်ကျော်၊ ဒေါ်လာ ၁၇၁ သန်း တန်ဖိုးရှိတယ်လို့ ဩဂုတ်လ (၂၈) ရက်နေ့က ချင်းပြည်နယ်ရဲ့အချက်အလက်တွေကို လေ့လာသုတေသနလုပ်တဲ့ Chin Center for Peace and Reconciliation(CCPR) အဖွဲ့ရဲ့ သြဂုတ်လ အစီရင်ခံစာမှာဖော်ပြထားပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံဖက်ခြမ်းကနေ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ချမ်ဖိုင်းခရိုင်အတွင်းမှ ဝင်ရောက်ပြီး (၃) နှစ်အတွင်း ဘိန်းဖြူ (၁၄၃၇.၂၅ ကီလိုဂရမ်)၊ မက်သာအဖီတမင်း (၁,၂၈၅.၄၂၆ ကီလိုဂရမ်)တို့ကို သက်ဆိုင်ရာက သိမ်းဆည်းရမိပြီး စုစုပေါင်းတန်ဖိုးသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်လာ ၃၅ သန်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင်…