ချင်းပြည်သတင်း

စက်တင်ဘာလ ၂၅ ရက်။ အာရက္ခတပ်တော်(AA) သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်မှာ ကုန်ပစ္စည်းဈေးနှုန်းတွေ အဆမတန်ဈေးကြီးရတာဟာ ဂိတ်တွေမှာ AA ကိုအခွန်ပေးရတာများတာနဲ့ လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေကြောင့် လို့ပလက်ဝဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ လက်ရှိပလက်ဝမြို့နယ်မှာ ရိုးရိုးဆန်ကြမ်းတစ်အိတ်ကို တစ်သိန်းခွဲကျပ်၊ ဆားတစ်ပိသာ တစ်သောင်းကျပ်၊ premier ကော်ဖီ အထုတ်ကြီးတစ်ထုတ်ကို သုံးသောင်းကျပ်နဲ့ ဓာတ်ဆီ ၁ ဂါလံကို ၅သောင်းခွဲအထိ ဈေးရှိနေကြောင်းပလက်ဝဒေသခံတွေဆီကသိရပါတယ်။ ပလက်ဝဒေသခံ တစ်ဦးက “ပလက်ဝမြို့နယ်မှာဆိုရင် မင်းတပ်၊ ကန်ပက်လက်၊ အစပ်ဘက်က လူတွေကျတော့ မကွေးဆောဘက်ကနေ ယူကြတယ် ပလက်ဝ အနီးတဝိုက်က အောက်ပိုင်းလို့ ပြောရမှာပေါ့ အဲဒီကလူတွေကြတော့ ရခိုင်ဘက်ကနေ အဓိကဝယ်ယူတင်သွင်းနေတယ်ပေါ့ ပလက်ဝမြို့ကစပေါ့ အိန္ဒိယနယ်စပ်ဘက်က မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဘက် လောင်တလိုင်ဘက်ကနေ ဝယ်ယူနေကြရတာပေါ့ ဆီတွေကြတော့ လောင်တလိုင်ကနေ အဓိက တင်သွင်းတာပေါ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေ…

စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်။ တီးတိန် မြို့တွင်း တိုက်ပွဲ ကာလ အတွင်း မီးလောင်ပြာကျ သွားတဲ့နေအိမ် ၇၁ အိမ် အတွက် စစ်ကောင်စီ ဘက်မှ မည်သည့် အကူအညီမှ မပေးထားသလို အိမ်ပိုင်ရှင်များ အနေနဲ့လည်း နေအိမ် များကို ပြန်လည် တည်ဆောက် ခြင်း မရှိသေးကြောင်း အိမ်ဆုံးရှုံးခဲ့တဲ့မိသားစုများခက်ခဲစွာရှင်သန်နေရတယ်လို့ တီးတိန်မြို့တွင်းတိုက်ပွဲကာလအတွင်း နေအိမ် မီးလောင်ပြာကျခဲ့သူ လူငယ် တစ်ဦးထံမှ သိခဲ့ရပါတယ်။ “နေအိမ် ပြာကျ သွားတဲ့ မိသားစုဝင် အများစုက ကလေးမြို့မှာပဲ အိမ်ငှားပြီး ခိုလှုံကြတယ်။ နေ့စား အလုပ်တွေ ဝင် လုပ်ကြတာ များတယ်။ ဝက်၊ ကြက် တွေ မွေးတဲ့ လူလည်း ရှိလာတယ်။ တချို့ကတော့ သူတို့ရဲ့ သား‌တွေကို…

စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးမြို့မှာ CDM မလုပ်ပဲ စစ်ကောင်စီလုပ်ငန်းယန္တရား လည်ပတ်နိုင်အောင် သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူတဲ့နေရာမှာ ကူညီပေးနေတဲ့ Non-CDM သမားများကို စစ်ကောင်စီလိုသဘောထားသွား မှာ ဖြစ်ပြီးတော့ တွေ့တဲ့နေရာတိုင်းမှာပစ်ခတ်သွားမယ်လို့ Chinland Defense Force – Hakha (CDF-Hakha) က စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက် ညပိုင်းမှာ သတိပေးစာ ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်မှာ ဟားခါးမြို့ရှိဌာနဆိုင်ရာအားလုံး က ဝန်ထမ်းတွေအကုန်လုံးကို စစ်ကောင်စီကအစည်းအဝေးခေါ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲစာရင်းပြုစုနည်းသင်တန်းပေးတယ်ဆိုတာသိရှိထားပါကြောင်း၊၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ဇွန်လ ၁၆ ရက်မှာ စစ်ကောင်စီနဲ့အလုပ်တွဲလုပ်တဲ့ လူတွေအားလုံးကို စစ်ကောင်စီသဖွယ်သဘော ထားမယ်လို့ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ပြီးဖြစ်ပေမယ့် Non-CDM တွေကိုပစ်ခတ်ခြင်းမလုပ်ခဲ့ပါကြောင်း CDF-Hakha ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။ စစ်ကောင်စီက ကျင်းပဖို့စီစဉ်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ဒီတစ်ခေါက်…

စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်။ ငါးမျိုးတွေ သားပေါက်တဲ့ကာလဖြစ်လို့ ချင်းပြည်နယ် လောက်တူနယ်ဒေသမှာ နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့အထိ မြစ်ချောင်းတွေမှာ ငါးဖမ်းတာ မလုပ်ဖို့ တားမြစ်ပိတ်ပင်ထားကြောင်း လောက်တူနယ်ဒေသ ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးက စက်တင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ငါးရစ်တက်ကာလအတွင်း ငါးရစ်တက်ငါးတွေကို မည်သူကမှ နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးနဲ့ သိမ်းကျုံးခြင်းနဲ့ ဖမ်းယူခြင်း လုံးဝ မလုပ်ကြဖို့ နဲ့ငါးမျိုးသားပေါက်ကာလ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီအမိန့်ကို ထုတ်ပြန်တာဖြစ်တဲ့ကြောင်းနဲ့ တားမြစ်တာကို ကျူးလွန်တဲ့ မည်သူကိုမဆို ကျပ်တစ်သိန်းထက်မနည်း ကျပ်သုံးသိန်းထက်မပိုတဲ့ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ ပြစ်ဒဏ်တစ်ရပ်ရပ်နဲ့ ပြစ်ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံးပေါင်းပြီး အရေးယူခံစေရမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ စက်တင်ဘာလ ၁၄ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပပြုလုပ်တဲ့ ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နဲ့ ရပ်ရွာပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွေ လုပ်ငန်းညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး ဆုံးဖြက်ချက်ပါလုပ်ငန်းတွေကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက် လောက်တူအက်ဥပဒေ ပုဒ်မ…

စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်။ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိပါးနှောင့်ယှက်ခြင်း အမြတ်ထုတ်ခြင်းနှင့် မဖွယ်မရာပြုခြင်းတို့နဲ့ အရေးယူခံရတဲ့ ကြားကာလ ခူမီးချင်းမျိုးနွယ်စုများရေးရာအတိုင်ပင်ခံကောင်စီရဲ့ နာယကတစ်ဦးလည်းဖြစ်သူ၊ အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရ(NUG)ရဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာကိုယ်စားလှယ် ဆလိုင်းအိုက်ဇက်ခင် အပေါ် အယူခံ (right to appeal) ခံစားခွင့်ကို ပြန်လည်ခွင့်ပြုပေးဖို့အတွက် သဘောထားထုတ်ပြန်တယ်လို့ ကြားကာလ ခူမီးချင်းမျိုးနွယ်စုများရေးရာ အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ(IKACC) က စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊အမျိုးသမီး လူငယ်၊ ကလေးသူငယ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာနရဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိပါးနှောက်ယှက်ခြင်း အမြတ်ထုတ်ခြင်းနှင့် မဖွယ်မရာပြုခြင်းဆိုင်ရာ အကာကွယ်ပေးရေးမူဝါဒအရ စွပ်စွဲခံရသူ၏ အယူခံ (right to appeal) ခံစားခွင့် မရှိသည်ကို တွေ့ရှိရတဲ့အတွက် မိမိတို့ကောင်စီအနေနဲ့ အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရ ယာယီသမ္မတထံ စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့က အယူခံခွင့်ရရှိရေး တင်ပြခဲ့သော်လည်း…

စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်။ ချင်းပြည်နယ် ကန်ပက်လက်မြို့ကနေ မကွေးတိုင်း၊ ဆောမြို့ဘက်ကို စစ်ဘေးရှောင်နေကြတဲ့ ကန်ပက်လက်နယ်ကဒေသခံတွေ ဝင်ငွေမရှိလို့ ဆေးကုသဖို့အခက်အခဲဖြစ်နေကြတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ စစ်ရှောင်ကန်ပက်လက်ဒေသခံတစ်ဦးက “အိမ်ဌားခတွေ မခံနိုင်ကြတော့ဘူး အလုပ်မရှိ ဝင်ငွေမရှိတာ။ ပိုက်ဆံမရှိတော့ ဆေးဝါး၊ ကျန်းမာရေး၊ စားရေးခက်ခဲဖြစ်ကြတယ်။ သုံးနှစ်ကျော်လာတော့ ထောင့်မခံနိုင်ကြဘူး။ ပထမ တစ်နှစ် နှစ်နှစ်လောက်တော့ ရှိတာလေးထုခွဲရောင်းချပြီးနေကြတယ် အခုဆို အဲဒါတွေလည်း ကုန်ပြီလေ”လို့ Chin World Media ကိုပြောပါတယ်။ စစ်ရှောင်ကန်ပက်လက်ဒေသခံတစ်ဦးက “ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု မရကြဘူးဆိုတာဖြစ်နိုင်တယ်။ ကျန်းမာရေးဘက်က ဝင်မလာကြဘူးဆိုတော့။ ကချောင်းဘက်က ဆရာဝန်တစ်ဦးထိုင်တယ်လို့ သိရတယ် အဲဒီမှာ သွားပြကြရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အရင်က သုံး၊လေးထောင်တန် ဆေးတွေကလည်း တစ်သောင်းကျော်ကုန်ပြီလေ သာမန်ဖြစ်တာလောက်တော့ လုပ်ပေးတယ်။”လို့ ပြောပါတယ်။ ဆေးဝါးကုသမှုပိုင်းမှာလည်း…

စက်တင်ဘာလ ၂၁ ရက်။ ညီအကို အချင်းချင်းကြားသဘောထားကွဲလွဲတာ နောက်နောင်ထပ်မဖြစ်ရန်သဘောတူတဲ့အချက်အပါဝင် အချက် ၅ ချက်ကို သဘောတူညီမှုရရှိခဲ့တယ်လို့ Zo Reunification Organization (ZORO) ဦးဆောင်မှုနဲ့ ပြုလုပ်တဲ့ ကြားကာလချင်းအမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ ICNCC / ချင်းညီနောင် CB အဖွဲ့နဲ့ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး( CNF)/ Chinland Council တို့ ဒီကနေ့ စက်တင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့ တွေ့ဆုံဆွေးေနွးပွဲရလဒ်ကို (ZORO) ကထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ချင်း-ကူကီး-မီဇိုး မျိုးနွယ်စုများသည် ဆင်းသက်လာရာမျိုးနွယ်စု၊ ဘာသာစကား၊ ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ ထုံးတမ်းအစဉ်အလာတူညီသော သေအတူရှင်မကွဲနေထိုင်လာခဲ့ကြသည့် ညီရင်းအကိုများဖြစ်ကြကြောင်းလက်ခံကြပြီး၊ တိုင်းပြည်နှင့်လူမျိုးအတွက် တော်လှန်ရေးဆောင်ရွက်သည့်အချိန်တွင် ညီအကိုအချင်းချင်းကြား သဘောထားကွဲလွဲမှု ဖြစ်ပေါ်သည့်အပေါ်စိတ်မကောင်းဖြစ်ကြပြီး နောက်နောင်တွင် ဤကဲ့သို့ ထပ်မဖြစ်ရန် သဘောတူခဲ့ကြသည်ဟု ZORO က ထုတ်ပြန်သော…

စက်တင်ဘာလ ၂၀ ရက်။ တီးတိန်မြို့မှာ ၅ လ အကြာ ထုတ်ပေးနိုင်ခြင်း မရှိတဲ့ အငြိမ်းစား ပင်စင်လစာများကို စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့ ကစပြီး ခလရ ၂၆၉ တပ်ရင်းဝန်းထဲကနေ ပြန်လည် ထုတ်ပေးတော့မည် ဖြစ်ကြောင်း တီးတိန်မြို့ဒေသခံများ ထံမှ သိရှိရပါတယ်။ “‌‌ပင်စင်လစာ နောက်ဆုံး ထုတ်ပေးတာက ဧပြီလ မှာပါ။ မေလကုန်မှာ ကျတော့ ဘဏ်မှာ ပိုက်ဆံ ပြတ် သွားတော့ ထုတ်မပေးနိုင်ဘူး။ အဲလိုနဲ့ မြို့တွင်း တိုက်ပွဲ ဖြစ်သွားတော့ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ လစာတွေပါ ထုတ်မရ တော့ဘူး၊ အကုန်လုံး နှောင့်နှေး နောက်ကျ ပြီးမှ ရကြတယ်” လို့ တီးတိန်ဒေသခံ ၁ ဦးကပြောပါတယ်။ ” အာဏာသိမ်းပြီး…

စက်တင်ဘာလ ၂၀ ရက်။ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်ကောင်စီတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ချင်းပြည်နယ်က အသက် ၁၈ နှစ်အောက် ကလေးငယ် ၇၀ ကျော် အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရကာ ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ချင်းကလေးငယ်တွေမိဘမဲ့ဖြစ်ခဲ့ရကြောင်းချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့(CHRO)က စက်တင်ဘာလ ၁၉ ရက်မှာ သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပွားတဲ့နောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု၊ လက်နက် ကြီးပစ်ခတ်မှု၊ မြေမြုပ်မိုင်းတွေနဲ့ အခြားသောအကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် အသက် ၁၈ နှစ်မပြည့်သေးတဲ့ ချင်းကလေးငယ် ၇၃ ယောက်ထက်မနည်း အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတယ်လို့ CHRO ကထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် စစ်ကောင်စီကြောင့် ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ ချင်းကလေးငယ်တွေ မိဘမဲ့ဘဝကို ရောက်ရှိခဲ့ရကြောင်း၊ခုလို ကလေးသူငယ်တွေအပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေအတွက် စစ်ကောင်စီဟာ တာဝန်ခံရမယ်လို့လည်း CHRO ကဖော်ပြထားပါတယ်။ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းပြီး ေနာက် ၅ သိန်း၀န်းကျင်ရှိတဲ့ ချင်းပြည်နယ် လူဦးရေရဲ့…

စက်တင်ဘာလ ၁၉ ရက်။ စက်တင်ဘာ ၁၈ ရက်နေ့ မနက် အစောပိုင်းမှာ တီးတိန်မြို့နယ် လိုင်ဘုံကျေးရွာမှာ တောင်ယာတဲ ပြိုကျပြီး ညအိပ် ပြောင်းဖူး သိမ်းနေသူ အမျိုးသမီး ၂ ဦးအပေါ် ပိသွားတာကြောင့် တစ်ဦး သေဆုံးသွားကာ ၊တစ်ဦးပြင်းထန်ဒဏ်ရာရရှိလို့ တီးတိန် ပြည်သူ့ဆေးရုံ ပို့လိုက် ရကြောင်း ရွာသားများထံမှ သိရှိရပါတယ်။ သေဆုံးသူဟာ အသက် ၅၆ နှစ်အရွယ်ရှိ Pi Ciang Sian Cing ဖြစ်ကြောင်းသိရပြီး၊ ဒဏ်ရာရလို့ တီးတိန်ပြည်သူ့ ဆေးရုံမှာတက်ရောက် ကုသနေသူ အသက် ၆၀ အရွယ် Pi Cing Sian Huai ဟာ ကလေး-တီးတိန် ကားလမ်းဘေးရှိ အာလွယ်ရွာမှ ၂၀၂၁ ခုနှစ် က…