ချင်းပြည်သတင်း

ဒီဇင်ဘာလ ၁၇ ရက်။ မင်းတပ်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲဖော်ဆောင်နေတဲ့ကာလဖြစ်သလို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုလည်း ပိုမိုများပြားတာကြောင့် မင်းတပ်မြို့နယ်အတွင်း ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ဘာသာရေးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ အခမ်းအနားနဲ့ပွဲတွေ ရိုးရာပွဲလမ်းသဘင်တွေ လုံးဝမကျင်းပဖို့ မင်းတပ်မြို့နယ် ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ဒီကနေ့ ဒီဇင်ဘာလ (၁၇) ရက်နေ့မှာ သတိပေးထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ စစ်ကောင်စီက မင်းတပ်မြို့နယ်အတွင်း မကြာခဏ လေကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ပြုလုပ်လျက်ရှိနေတာကြောင့် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ လူစုလူဝေးပြုလုပ်ခြင်း၊ ရိုးရာပွဲလမ်းသဘင်တွေ လုံးဝမကျင်းပဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လ လောက်ကတည်းက အသိပေးထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း ယခုချိန် မင်းတပ်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲဖော်ဆောင်နေတဲ့ ကာလဖြစ်လို့ လေကြောင်းတိုက်ိုခိုက်မှုလည်း ပိုများလာတာကြောင့် အခမ်းအနား ရိုးရာပွဲလမ်းသဘင်တွေ လုံးဝမကျင်းပဖို့နဲ့ လိုက်နာခြင်းမရှိပါက တည်ဆဲဥပဒေနဲ့အညီ အရေးယူခြင်းခံရမယ်လို့်လည်း ကြေညာထားပါတယ်။ မင်းတပ်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲဖော်ဆောင်တဲ့ နိုဝင်ဘာလ (၉)ရက်နေ့ကစလို့ နေ့စဉ်နီးပါး စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ဒီကနေ့ မနက်အစောပိုင်း…

ဒီဇင်ဘာလ ၁၆ ရက်။ စစ်ကောင်စီက မကွေးတိုင်းချောက်မြို့ကနေ ကုန်စည်ပစ္စည်းတွေပို့ဆောင်တာကိုပိတ်ဆို့ဖြတ်တောက်တာတွေ၊ သယ်ယူစရိတ်တွေကြောင့် ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းမှာ စားသောက်ကုန်တချို့ပြတ်လပ်ပြီး၊ ကြက်ဥတောင်ရှာမရဖြစ်နေပြီး၊ဓာတ်ဆီတစ်လီတာကိုလည်း တစ်သောင်းခွဲဝန်းကျင်အထိ ပေးဝယ်နေရတဲ့အကြောင်း ဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ကန်ပက်လက်မြို့၊မင်းတပ်မြို့၊ မတူပီနဲ့ ပလက်ဝမြို့နယ်ဒေသခံတွေဟာ အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေကို မကွေးတိုင်း ဆောမြို့နယ်နဲ့ ချောက်မြို့နယ်ဘက်ကနေ အဓိကဝယ်ယူအားထားနေရတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းမှာ နေထိုင်တဲ့ ဒေသခံတစ်ဦးပြောတာက “ကျနော်အခုနေတဲ့ရွာမှာဆိုရင် ကြက်ဥကမရောက်နိုင်တော့ဘူး၊ ဆောအနီးအနားဝန်းကျင်မှာကို ကြက်ဥတစ်လုံးကို တစ်ထောင်လောက်ဖြစ်တယ် ဓာက်ဆီတွေကကြတော့ ကျနော်တို့ရွာဘက်မှာက တစ်လီတာကို တစ်သောင်းခွဲ၊ တစ်သောင်းလေးထောင် (တစ်သောင်းသုံးထောင်လောက်) ရှိတယ် အမြင့်ဆုံးက တစ်သောင်းခွဲထိပေါ့ ဆောအနီးနားဝန်းကျင်မှာတော့ တစ်လီတာကို ၅ ထောင်စျေးပေါ့ ချင်းပြည်နယ်ဘက်ကိုတော့ ဆိုင်ကယ်နဲ့သယ်ရတာတွေဖြစ်တော့ ကျနော်တို့ရွာဘက်တွေမှာ တစ်သောင်းခွဲလောက်ရှိတယ် တစ်ရွာနဲ့တစ်ရွာက ပေးရတဲ့ စျေးနှုန်းက မတူကြဘူး စစ်ကောင်စီဘက်က လုံးဝပိတ်တာမျိုးတော့ မဟုတ်ဘူး…

ဒီဇင်ဘာလ ၁၃ ရက်။ ချင်းပြည်နယ် ဖလမ်းမြို့တွင်းတိုက်ပွဲ ဆင်နွဲလျက်ရှိတာကြောင့် ဖလမ်းမြို့အတွင်း စစ်ဆင်ရေးတိုက်ပွဲဝင်နေသူကလွဲရင် မည်သူ့ကိုမှ ဝင်ထွက် သွားလာခွင့် မပြုကြောင်း ချင်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (CNDF) က ဒီကနေ့ ဒီဇင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဖလမ်းမြို့အတွင်း ချင်းညီနောင်စစ်ဆင်ရေး တိုက်ပွဲ ဆင်နွဲနေတာကြောင့် ချင်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (CNDF) အနေနဲ့ လုံခြုံရေးနဲ့ စစ်ရေးအခြေအနေအရ ဖလမ်းမြို့တွင်းကို မည်သူ့ကိုမှ ဝင်ထွက်သွားလာခွင့် မပြုကြောင်း၊ အရေးပေါ်ကိစ္စရှိပါက သက်ဆိုင်ရာ စစ်ရေးတာဝန်ရှိသူထံ အကြောင်းကြားဖို့ကိုလည်း အသိပေးထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ချင်းညီနောင်အဖွဲ့က ဖော်ဆောင်လျက်ရှိတဲ့ ချင်းညီနောင် စစ်ဆင်ရေး (Operation CB) ကို ဖလမ်းမြို့နဲ့ မင်းတပ်မြို့မှာရှိတဲ့ စစ်ကောင်စီစခန်းတွေကို နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့ကနေ စလို့ တစ်ပြိုင်နက်တည်း ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေပြီး လက်ရှိအချိန်ထိ…

ဒီဇင်ဘာလ ၁၂ ရက်။ ချင်းပြည်နယ် မင်းတပ်မြို့ပေါ်ကို စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းကနေ နေ့စဉ်နီးပါး တောက်လျှောက် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေတယ်တဲ့အကြောင်း ချင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ – မင်းတပ်( CDF-Mindat) ကပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကိုယောမာန်ကပြောပါတယ်။ ဒီကနေ့ ဒီဇင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့မနက်ပိုင်း ၈ နာရီဝန်းကျင်ကနေ ၉ နာရီခွဲအထိ မကွေးလေတပ်က တိုက်လေယာဉ် Y – 12 နဲ့ မင်းတပ်မြို့ပေါ်နေရာတွေကို တစ်နာရီကျော် ပတ်ပျံပြီး ၁၂၀ မမ ဗုံးသီး ၁၀ လုံးတွဲ၊ (၇)လုံးတွဲ၊ ၅ လုံးတွဲတွေနဲ့ ဗုံး ၇၅ လုံးနဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ ချင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ – မင်းတပ် ကပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကိုယောမာန်က “စစ်ကောင်စီဘက်က လေကြောင်းကနေ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်တာ တောက်လျှောက်လုပ်နေပါတယ်။…

ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းက တီးတိန်မြို့နေအိမ်မှ ထွက်ခွါလာကာ ပျောက်ဆုံးနေတဲ့ စိတ်ပိုင်း မကျန်းမာသူ အသက် ၂၉ နှစ်အရွယ် ကိုလန့်ခန့်ဆွင်းရဲ့ရုပ်အလောင်းအား ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့မှာ တွန်းဇံမြို့မှာ CDF-Tonzang မှ သေဆုံးသူရဲ့မိသားစုထံသို့ ပြန်လည်လွှဲ အပ်ပေးခဲ့ပြီး တီးတိန်မြို့ရှိ ၄င်းရဲ့နေအိမ်သို့ ရောက်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း တီးတိန်မြို့ နေ လူငယ် တစ်ဦး ထံမှ သိရှိခဲ့ရပါတယ်။ သေဆုံးသူဟာ မလေးရှား ကနေ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေး ချို့ယွင်းချက် ကြောင့် ဇာတိကို ပြန်လာခဲ့ သည်မှာ နှစ်နှစ် ကျော် ရှိခဲ့သူ ဖြစ်ပြီး ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင် တီးတိန်မြို့ရှိ သူ့ရဲ့နေအိမ်ကနေ ထွက်ခွါသွား ကာပျောက်ဆုံး…

ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်။ ချင်းပြည်နယ် ဖလမ်းမြို့ စစ်ကောင်စီတပ်ကုန်းက စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေအနေနဲ့ ကမ္ဘာမကျေတဲ့ ရန်သူအဆင့်မရောက်ခင် သွားလိုရာနေရာ သွားခွင့်ပေးမယ့်အကြောင်းနဲ့ လာရောက်ဆက်သွယ်ပေးကြဖို့ ဖလမ်းမြို့ကို ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ ချင်းညီနောင်အဖွဲ့ဝင် ချင်းအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ် (CNO/CNDF)ရဲ့ဒုဥက္ကဌ ၁ ဆလိုင်းပီတာထန်းက ဒီနေ့ ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်မှာ ၎င်းဖေ့ဘုတ် လူမှုကွန်ယက်ကနေ တဆင့် ကမ်းလှမ်းဖိတ်ခေါ်ထားပါတယ်။ “ကျနော်တို့ရဲ့မြို့ကို ကျနော်တို့ပြန်ယူနေတာက ကျနော်တို့အတွက်တော့ သမိုင်းပေးတာဝန်ပါ။ အဲဒီအတွက် ကိုယ့်အသက်စွန့်ရလည်း ကိုယ့်မြို့အတွက် ကိုယ်ဟာ သူရဲကောင်းအဖြစ်နဲ့ရှိနေမှာ၊ ခဗျားတို့ကျတော့ သူတပါးမြို့ကို ဖျက်ဆီးတဲ့ သူတွေအဖြစ် သမိုင်းမှာ တွင်ကျန်ရစ်တော့မှာ။ ကမ္ဘာမကျေတဲ့ ရန်သူအဆင့်မရောက်ခင် ကျနော်တို့မြို့ကို ပြန်ပေးပါ။ သွားလိုရာနေရာကို သွားခွင့်ပေးမှာပါ။ ဖလမ်းမြို့ကို ထားခဲ့ပြီးသွားမယ်ဆိုရင် ဆက်သွယ်ပေးပါ ဖလမ်းတပ်ကုန်းကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေအနေနဲ့ အသေအလဲကာကွယ်တာ ဘာအတွက်လဲ?…

ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်။ စစ်ကောင်စီလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဟားခါးမြို့နယ် ချွန်ကျုံးရွာက ကလေးငယ်တစ်ဦးအပါအဝင် မိသားစုဝင် ၄ ဦး သေဆုံးခဲ့တဲ့အပေါ် အပြစ်မဲ့ပြည်သူကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ပြီး စစ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်နေမှုကိုပြင်းထန်စွာရှုတ်ချတယ်လို့ Chinland Council က ဖွဲ့စည်းပေးထားတဲ့ ချင်းပြည် (Chinland ) အစိုးရက ယမန်နေ့ ဒီဇင်ဘာလ (၁၀) ရက်နေ့က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ယမန်နေ့ ဒီဇင်ဘာလ (၁၀) ရက်နေ့ မနက် ၂ နာရီဝန်းကျင်လောက်မှာ စစ်ကောင်စီက ဂျက်ဖိုက်တာနဲ့ ချွန်ကျုံးရွာကို ၂ ကြိမ်ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တာကြောင့် မိသားစုဝင် (၄) ဦး သေဆုံးပြီး ၁၀ ဦး ထက်မနည်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့သလို အရပ်သားပြည်သူ့နေအိမ်ပေါင်း (၁၅) လုံးထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့တယ်လို့လည်း ချင်းပြည် (Chinland) အစိုးရကထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခံရလို့…

ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် ပေးအပ်တဲ့ Global Human Rights Defenders Award(လူ့အခွင့်အရေးကာကွယ်သူဆု)ကို ချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ (CHRO) အဖွဲ့က အစီအစဉ်ညွှန်ကြားရေးမှုးဖြစ်သူ Salai Mang Hre Lian (ဆလိုင်းမန်ဟရဲလျန် ) က ရရှိသွားပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် Salai Mang Hre Lian ဟာ CHRO ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး မှတ်တမ်းပြုစုရေးအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး မြန်မာစစ်အစိုးရ ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ဆိုးရွာတဲ့ရက်စက်မှုတွေကို ဖော်ထုတ်ရာမှာ အဓိကတာဝန်ယူခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ဦးဆောင်မှုအောက်မှာ CHRO ဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေ၊ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ တခြား ပြင်းထန်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများဆိုင်ရာအထောက်အထားတွေကို စနစ်တကျ…

ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်။ ကလေးမြို့မှ ချင်းတောင်သို့ ဆန်အိတ်များ အိတ်အလိုက်သယ်ဆောင်ခွင့်ကို ဩဂုတ်လ ကစပြီး စစ်ကောင်စီတပ်ဂိတ်မှ ပိတ်ပင်ခဲ့တာ ၃ လကျော်လာပြီ ဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိ အချိန်အထိ အပြည့်အဝ ဖြေလျော့ ပေးခြင်း မရှိသေးကြောင်း ကလေးမြို့ ဒေသခံတွေ ဆီမှ သိရှိရပါတယ်။ “ဆန်အိတ်တွေ သယ်ယူခွင့် ပြုလိုက် ပါပြီ ဆိုတဲ့ အမိန့် ကြေငြာချက်မျိုး အခုထိ မရှိသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် အရင်လို တင်းတင်းကြပ်ကြပ် တားမြစ်တာမျိုး တော့ မလုပ်တော့ဘူး” လို့ ကလေးမြို့မှ ယာဉ်မောင်းတစ်ဦးက Chin World ကို ပြောပြပါတယ်။ “ဆန်အိတ်မိရင် ကားပေါ်ကနေ ပြန်ချခိုင်း တာမျိုး ရှိတတ်တယ်။ တခါတလေဆို မြို့ထဲကို ပြန်ပို့ ခိုင်း…

ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်။ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ တမူးမြို့မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလကစလို့ စစ်မှုထမ်းဖို့ အိမ်တိုင်ရာရောက် စာပေးပို့ပြီးခေါ်နေတာကြောင့် ဒေသခံလူငယ်၊ လူလတ်ပိုင်းအားလုံးနီးပါး ဘေးလွတ်ရာထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရတယ်လို့ တမူးဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။ တမူးမြို့နေဒေသခံတစ်ဦးပြောတာက “စစ်မှုထမ်းအပတ်စဉ် ၃ အထိတော့ စိတ်အားထက်သန်တဲ့သူတွေက သူတို့ဘာသာ သူတို့ နာမည်စာရင်းပေးပြီး ဝင်ကြတာဖြစ်တော့ အဲဒီအချိန်ထိ ဒေသခံတွေက စစ်မှုထမ်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး သိပ်သတိမထားမိကြသေးဘူး အဲဒီနောက်ပိုင်းတော့ နာမည်စာရင်းတွေ အိမ်တိုင်ယာရောက် ကောက်တာတွေ ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလကနေ ပြန်လုပ်နေတာတွေကြောင့် လူငယ်တော်တော်များများ ထွက်ပြေးနေကြရတယ် ကျနော်မိတ်ဆွေထဲက ကလေး ၅ လသားအရွယ်ရှိတဲ့ ဖခင်ဆိုရင် နာမည်စာရင်းကောက်တဲ့ပါတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ အရင်ရက်တွေကဘဲ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတယ် အခုတော်တော်လေး အခြေနေဆိုးတယ် လူငယ်တွေ အာလုံးနီးပါးထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတယ်” လို့ပြောပါတယ်။ အရင်ပြီးခဲ့တဲ့ သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ခံကတည်းက စစ်မှုထမ်းဖို့…