စိုင်းထွန်းအောင်လွင် စာရေးသူတို့ငယ်စဉ်ကတော့ ကျောင်းသုံးပြဌာန်းသမိုင်းစာအုပ်တွေမှာ ဖက်ဒရယ်မူဆိုတာ ခွဲထွက်ရေး လိုလို သင်ကြားခဲ့ရတယ်။ ရှမ်းစော်ဘွားတွေ ဖက်ဒရယ်မူကို အကြောင်းပြ တိုင်းပြည်ကနေ ခွဲထွက်ဖို့ ကြံစည်လို့ တိုင်းပြည်မပြိုကွဲရေးအတွက် စစ်တပ် ဦးဆောင်တဲ့ တော်လှန်ရေး ကောင်စီက တိုင်းပြည်ချောက်ထဲမကျခင် ဝင်ရောက်ထိန်းသိမ်းလိုက်ရတယ် ဆိုတာမျိုးကအစပါ။ တနည်းအားဖြင့် ဖက်ဒရယ်ဆိုတာကို ကြောက်ရွံ့စရာ တစ္ဆေအဖြစ် ပုံဖော်ခဲ့တယ်။ စာရေးသူ အသက် ၂၀ ဝန်းကျင် အရွယ်ရောက်တော့ မီဒီယာမလွတ်လပ်တဲ့ခေတ်ကာလ ဖြစ်ပေမယ့် ပြည်ပ ရေဒီယိုတွေက လွှင့်တဲ့ သတင်းအစီအစဉ်တွေ နားထောင်ဖြစ်တယ်။ အဲကာလမှာ ဒီမိုကရေစီ အသံကို ပြည်ပ ရေဒီယို အစီအစဉ်တွေမှာ ကြားရတာများပေမယ့် အဲတုန်းက ရှားရှားပါးပါး ဖက်ဒရယ်…

  သွေး (စစ်ကိုင်း) တစ်ကမ္ဘာလုံးက လူသားတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ခြိမ်းခြောက်လာနေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ခေါ် ကိုဗစ်ပိုးဟာ အခုဆိုရင် မျိုးဗီဇ ၃ မျိုး အထိ ပြောင်းလာပါပြီ။ အဲဒီ အမျိုးအစားတွေက UK နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ Alpha ပိုး၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ကူးစက်နေတဲ့ Delta နဲ့ Keppa မျိုးဗီဇပိုးတွေ ဖြစ်ပြီး လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံမှာ မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲတဲ့ပိုး တွေ့ရှိသူ ၁၁ ဦး ရှိတယ် လို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဇွန် ၁၅ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ Alpha ပိုး ကူးစက်ခံရသူ ၂ ဦး၊ Delta…

      သွေး (စစ်ကိုင်း) ကမ္ဘာတဝှမ်း ကိုဗစ်ရောဂါပိုး ကူးစက်မှုတွေ ပိုမိုများပြားလာနေတဲ့ အချိန်မှာပဲ ကျမတို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ရောဂါကူးစက် ဖြစ်ပွားမှု ပိုမိုများပြား လာနေတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါဟာ ကိုဗစ်ကို အထူးဂရုစိုက် ကာကွယ်သွားရမယ့် အခြေအနေ တစ်ရပ်ကို ရောက်နေပြီ ဆိုတာ ညွှန်ပြနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါကူးစက် ဖြစ်ပွားမှုကို ထိထိရောက်ရောက် ထိန်းချုပ် နိုင်ဖို့ အတွက် လူတစ်ဦးချင်းစီကလည်း ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်တွေကို တိတိကျကျ လိုက်နာဖို့ ခေါင်းလောင်းထိုး သတိပေးတာ လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်းနဲ့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွေမှာ ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်မှုနှုန်း မြင့်တက်လာနေပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံမှုတွေ လုပ်ဆောင်နေပေမဲ့…

  သွေး (စစ်ကိုင်း) ကမ္ဘာပေါ်က လူသန်းပေါင်းများစွာကို ကူးစက်နေတဲ့ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါဟာ တတိယလှိုင်း အသွင်နဲ့ ဆက်လက် ကူးစက်လာနေပါတယ်။ ဒီ ကပ်ရောဂါဟာ လူသားတွေ အတွက် စီးပွားရေးနဲ့ လူမှုဘဝတွေကိုပါ ထိခိုက်စေရုံသာမက စားနပ်ရိက္ခာ အကျပ်အတည်းကိုပါ ဦးတည်လာစေပါတယ်။ လက်ရှိအချိန်အထိ ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးမှာ ကူးစက်ခံရသူ ၁၄၇ သန်းကျော်၊ သေဆုံးသူ ၃ ဒသမ ၁ သန်းကျော်ထိ ရှိလာနေပြီမို့ ပေါ့ဆလို့ လုံးဝမရတဲ့ အခြေအနေပါ။ ကိုဗစ် ဒုတိယလှိုင်းမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံနဲ့ ဥရောပတိုက်က နိုင်ငံတွေမှာ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်း အများဆုံး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားတွေ အများဆုံး လာရောက်လေ့ရှိတဲ့ ဥရောပတိုက်က…

သွေး (စစ်ကိုင်း) မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါတွေ့ရှိခဲ့မှုက ၁ နှစ် ပြည့်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သလို ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကို ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ ဆက်လက် ကြိုးစားရဦးမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ကြီး (WHO) ကလည်း ကိုဗစ်ရောဂါဟာ ကမ္ဘာမြေပေါ်က ချက်ချင်း ပျောက်ကွယ်သွားမှာ မဟုတ်သေးဘဲ ယှဉ်တွဲနေထိုင်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားရဦးမယ်လို့ သတိ‌ပေးထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပေါ့ပေါ့ဆဆ သဘောမထားဘဲ ရောဂါကူးစက်မှု မရှိအောင် နေထိုင်သွားဖို့လည်း အထူးပဲ အ‌ရေးကြီးနေပါပြီ။ လူ့အသက်များစွာ ဆုံးရှုံးရမှု၊ စီးပွားရေးနဲ့ လူမှုရေးတွေပါ ထိခိုက်မှု ကြီးမားလှတဲ့ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားရတဲ့ အကြောင်းရင်းကို အခုထိ တိတိကျကျ မပြောနိုင်သေးပါဘဲ တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့က…

  သွေး (စစ်ကိုင်း) ကိုဗစ် – ၁၉ ကပ်ရောဂါအတွက် ကာကွယ်ဆေး ပေါ်ပေါက်နေပြီ ဆိုပေမဲ့လည်း ရောဂါ ကူးစက်မှုက ကမ္ဘာတဝှမ်းမှာ ရပ်တန့်သွားခြင်း မရှိသေးဘဲ ဗီဇပြောင်း အဖြစ်နဲ့ပါ ရှိနေပါတယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ကိုဗစ်ဝန်းကျင်သစ် တစ်ခုကို ရောက်လာတဲ့ သဘောလို့လည်း ယူဆနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရောဂါကူးစက်မှု လျှော့ချဖို့ အတွက်ရော…၊ ကာကွယ်ဖို့ အတွက်ပါ သတိပြု ပြုမူနေထိုင်သွားရမှာပါ။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုအတွက် အဟန့်အတားကြီး ဖြစ်တဲ့ ကိုဗစ် – ၁၉ ရောဂါကို ကျော်လွှားနိုင်မှသာ လူမှုဘဝ ထိခိုက်မှုတွေပါ သက်သာနိုင်မှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံလည်းဖြစ်၊ လူဦးရေများပြားတဲ့ နိုင်ငံလည်း ဖြစ်တဲ့…

Salai Hung Tun Gei   “မြို့နယ်တိုင်းကတော့ ရေလိုတာပဲ။ ချင်းပြည်နယ်မြို့နယ်အားလုံးပဲ။ ဟားခါးမြို့ပေါ်တစ်ခုပဲ ရေကို ချောင်းရေကနေတင်တာရှိတယ်” ချင်းပြည်နယ်အတွင်း ရေရှားပါးမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ချင်းပြည်နယ် စည်ပင်သာယာရေး လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှုးဖြစ်သူ ဦးတမ်အောင်ရှိန်းက ပြောပြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဦးတမ်အောင်ရှိန်းက “ချင်းပြည်နယ်မှာ တောမီးရှို့တာကအဓိက ရေအရင်းအမြစ်အတွက် ပြသနာဖြစ်နေတယ်။ ကန်ပက်လက် မြို့ပေါ်တစ်ခုပဲ ရေရရှိနှုန်းက ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်မှာ။ တစ်ခြားမြို့က ခြောက်ဆယ်ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲရေရမယ်လို့ထင်တယ်။ တစ်ပြည်နယ်လုံးလည်း အဲဒီရာခိုင်နှုန်းဝန်းကျင်ပဲဖြစ်မှာ” လို့ပြောပါတယ်။ သူကဆက်ပြီး ချင်းပြည်နယ်အတွင်း အဓိကရေထွက်တဲ့အရင်းအမြစ်ကခက်လာကြောင်း၊ တစ်ခြားမြို့နယ်တွေကို ဟားခါးလို ရေကို pump လုပ်ပေးဖို့မလွယ်တဲ့အကြောင်းနဲ့ ကုန်ကျမှုများပြီး ထိရောက်မှုက အရမ်းနည်းတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ချင်းပြည်နယ်ဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာ မြို့နယ်တိုင်း ရေရှားပါးမှု ကြုံတွေ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ အခုလို…

  Salai Hung Tun Gei “ကျတော်တို့ ဟင်းချက်မယ်ဆိုရင် ရေက ပြာတာတွေဖြစ်လို့ သွန်တာမျိုးရှိခဲ့တယ်။ အောက်ပေသုံးရာလောက်ထိမတူးနိုင်တော့ စိတ်ပူတာပေါ့။ ကျောက်တည်မှာကအစ စိုးရိမ်လာရတာပေါ့” ဒီပြောစကားကတော့ ကလေးမြို့ မြစိမ်းရောင်ကျေးရွာရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးမှုးဖြစ်တဲ့ ဦးကြည်လျန်က မြစိမ်းရောင်ရဲ့ ရေပြသနာကို ရှင်းပြတာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်အနေနဲ့ ကျပ်သိန်းပေါင်း တစ်ရာကျော် ကူညီခဲ့ပေမယ့် ရွာတွင်း ရေဖြန့်ဝေရေးအတွက် အဆင်မပြေဘူးလို့ ကိုယ့်အိမ်နဲ့ကိုရေတွင်းတူးတာတွေလုပ်ရတယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှုးဟောင်းဖြစ်တဲ့ ဦး ကြည်လျန်က “နောက်ပိုင်း နိုင်ငံတော်က သိန်း တစ်ရာ့လေး ဆယ်ချပေးတယ်။ အဲဒီစက်ရေတွင်းက အပေါ်က မပါဘူးဆိုတော့ ရွာတွင်းသုံးစွဲဖြန့်ဝေလို့မရဘူး။ တစ်ရွာလုံးအနေအထားနဲ့ လုံးဝအဆင်မပြေဘူး။ ကိုယ့်အိမ်ကိုယ့်ယာနဲ့ ရေတွင်းတူးကြတာတော့ရှိတယ်။ အိမ်ခြေက ၁၀၀ လောက်တော့ရှိတယ်။…