2025

ဇွန်လ ၁၇ ရက်။ အစ္စရေးနဲ့ချက်ခြင်းအပစ်အခတ်ရပ်စဲနိုင်ရေးအတွက် အစ္စရေးအပေါ်ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကြီးတဲ့ အမေရိကန်သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို ဖိအားပေးရန် ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ကာတာနဲ့ အိုမန်နိုင်ငံတို့ကို အီရန်ကတောင်းဆိုထားတယ်လို့ အီရန်သတင်းရင်းမြစ်နှစ်ခုနဲ့ ဒေသတွင်းသတင်းရင်းမြစ်သုံးခုက ပြောကြားကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဒီကနေ့ ဖော်ပြပါတယ်။ အီရန်သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးရှိပါက နူကလီးယားဆွေးနွေးပွဲများကို အီရန်ဖက်က ပြန်လည်ပြုလုပ်ရန် ဆန္ဒရှိတယ်လို့ အီရန်သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုကပြောပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံပဋိပက္ခထိန်းချုပ်မှုမဲ့စွာ ဖြစ်ပွားလာမည်ကို ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံများအနေနဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်နေပြီး အစ္စရေးကို အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူညီရန်နဲ့ နူကလီးယားသဘောတူညီချက်ရရှိရေးအတွက် တီဟီရန်နဲ့ဆွေးနွေးပွဲများပြန်လည်စတင်ဖို့ ဝါရှင်တန်က နှစ်နိုင်ငံကို ဖိအားပေးဖို့လိုအပ်လို့ ကာတာ၊ အိုမန် နဲ့ဆော်ဒီအာရေဗျ နိုင်ငံတို့အနေနဲ့ ဝါရှင်တန်ကို ဖိအားပေးတိုက်တွန်းပေးရန် အီရန်ကတောင်းဆိုထားတယ်လို့ ရိုက်တာသတင်းမှာဖော်ပြတာဖြစ်ပါတယ်။ အီရန်အနေနဲ့ နူကလီးယားဆွေးနွေးပွဲများပြန်လည်စတင်နိုင်ရေး ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးရန် အာတာနဲ့အိုမန်တို့ကိုဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့်လည်း အစ္စရေး နဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ဦးစွာလုပ်ဆောင်ရမည်ဟု တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ အီရန်အနေနဲ့ တိုက်ခိုက်ခံရချိန်မှာ ဆွေးနွေးပွဲလုပ်ဆောင်ရန်…

ဇွန်လ ၁၆ ရက်။ မြန်မာနိုင်ငံကနေ မလေးရှားနိုင်ငံကိုရောက်လာတဲ့ ဒုက္ခသည်များဟာ နိုင်ငံသားခံယူလိုခြင်းမဟုတ်ပဲ အသိအမှတ်ပြုမှုနဲ့အကာအကွယ်ရရှိဖို့ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လည်ပို့ဆောင်တာမျိုးကို မလေးရှား အာဏာပိုင်များအနေနဲ့ မပြုလုပ်ဖို့မျှော်လင့်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဒုက္ခသည်များနေ့နဲ့ပတ်သက်ပြီး ဇွန်လ (၁၆) ရက်နေ့မှာ ပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ မလေးရှားအခြေစိုက် ချင်းဒုက္ခသည်တွေအရေးကူညီပံ့ပိုးနေတဲ့ Alliance of Chin Refugee (ACR)အဖွဲ့ဥက္ကဌ James Bawi Thawng Bik က တောင်းဆိုပြောကြားပါတယ်။ ACR ဥက္ကဌ James Bawi Thawng Bik က မလေးရှားရောက်ရှိသူတွေဟာ မလေးရှားနိုင်ငံအတွင်း နေထိုင်စဉ် ဒုက္ခသည်အဆင့်အတန်းအသိအမှတ်ပြုမှု ရရှိဖို့နဲ့ အကာအကွယ်ရဖို့ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လည်ပို့ဆောင်ခြင်းမျိုးကို မလေးရှား အာဏာပိုင်များအနေနဲ့ မပြုလုပ်ရန် မျှော်လင့်ကြောင်း၊ နေရပ်ပြန်လျှင် မလုံခြုံတဲ့ အန္တရယ်ဒုက္ခနဲ့ အသက်သေဆုံးခြင်းသာလျှင်…

ဇွန်လ ၁၆ ရက်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၊ ကျန်ဖိုင်းခရိုင်၊ Helipad ရပ်ကွက်မှာနေထိုင်တဲ့ မြန်မာစစ်ဘေးရှောင်တစ်ဦးဟာ အရက်သောက်ပြီး မူးတဲ့အချိန် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဒုက္ခ ခဏခဏပေးနေတာကြောင့် ဇွန်လ ၁၈ ရက်နေ့မတိုင်ခင် မြန်မာနိုင်ငံပြန်ပို့ဖို့ New Champhai Branch YMA က အသိပေးထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ကနေ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ပို့ခံရမယ့် မြန်မာစစ်ဘေးရှောင်ဟာ ချင်းလူမျိုးစစ်ဘေးရှောင်တစ်ဦးဖြစ်တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၊ ကျန်ဖိုင်းခရိုင်မှာ မြန်မာစစ်ဘေးရှောင် တစ်သောင်းကျော်ခန့် စစ်ဘေးရှောင် နေထိုင်နေကြတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။.

ဇွန်လ ၁၆ ရက်။ ဇွန်လ ၂၀ ရက်နေ့မှာ ကျရောက်မယ့် ကမ္ဘာဒုက္ခသည်များနေ့မှာ ဒုက္ခသည်များရသင့်ရထိုက်တဲ့ အခွင့်အရေးအတွက်ဆန္ဒပြတောင်းဆိုဖို့ ချင်းဒုက္ခသည်ကော်မတီ (CRC)-နယူးဒေလီက အိန္ဒိယနိုင်ငံ ၊ နယူးဒေလီမြို့ရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို ဖိတ်ကြားထားပါတယ်။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်ကနေ စတင်ကျင်းပခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာဒုက္ခသည်များနေ့သည် ၂၀၂၅ နှစ်မှာ နှစ်ပေါင်း (၇၄) နှစ် တိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ပေမယ့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ခိုလှုံနေသူအများစုကို ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်မဟာမင်းကြီးရုံး (UNHCR) က ဒုက္ခသည် အဆင့်အတန်းအသိအမှတ်ပြုရန်ပျက်ကွက်တာ၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးနှင့် လူမှုဖူလုံရေးကိစ္စတွေမှာ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှု မလုံလောက်တဲ့ အခြေအနေများဖြင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရတယ်လို့လည်း ချင်းဒုက္ခသည်ကော်မတီ (CRC) နယူးဒေလီက ဆိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် နယူးဒေလီမြို့ရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့ မိမိရသင့်ရထိုက်တဲ့အခွင့်အရေးတွေကို UNHCR နဲ့တကွ တာဝန်ရှိသူတွေထံ တောင်းဆိုကြဖို့အတွက် ဇွန်လ…