2025

ဇူလိုင်လ ၁၇ ရက်။ ချင်းပြည်နယ်မှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေသန်းခေါင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၅ သိန်းဝန်းကျင်ရှိတဲ့အထဲ လူဦးရေ ၂ သိန်းဝန်းကျင်ဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းဖြစ်တဲ့ ပဋိပက္ခတွေကြောင့် ဒုက္ခသည်တွေအဖြစ် ေဘးလွတ်ရာဒေသတွေကို ပြောင်းရွှေ့ပြီး အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းအတွက် ကြုံသလို ဖြေရှင်းနေကြရတယ်လို့ ချင်းဒုက္ခသည်တွေကိုကူညီပံ့ပိုးပြီးချင်းအရေး သုတေသနလုပ်နေတဲ့ ချင်းရေးရာအဖွဲ့ချုပ်( ICA) ရဲ့ ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။ ဒုက္ခသည်အဖြစ် ထွက်ပြေးနေရတဲ့ ချင်းလူဦးရေ၂ သိန်းထဲကနေ ၁ သိန်းသုံးသောင်း ဝန်းကျင်ဟာ ပြည်တွင်းကိုပြောင်းရွှေ့ပြီး ၇ သောင်းဝန်းကျင်ကတော့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဒုက္ခသည်အဖြစ်နေရတယ်လို့ ICA က ဆိုပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှ ဒုက္ခသည် ၃၃,၀၃၆ ဦးဟာ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်း…

ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်။ IMC / Chinland Defense Force – Mara (CDF-Mara) နဲ့ Mara Defense Force (MDF) တပ်ဖွဲ့တွေအကြား ဇူလိုင်လ ၁၄ ရက်နေ့ကစလို့ ဖာရ်တလန်ရွာ အနီး နေရာသုံးခုမှာ ထိတွေ့တိုက်ပွဲဖြစ်ခဲ့ပြီး ဒီကနေ့ချိန်ထိ ထိတွေ့တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ကြောင်း IMC/ CDF – Mara က ဒီကနေ့ ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ IMC / CDF – Mara အနေ နဲ့ MDF တပ်ဖွဲ့နှင့် အချင်းချင်းကြား စစ်ရေးပွတ်တိုက်မှုမရှိအောင် CDF – Mara ဌာနချုပ် ဧရိယာကနေ ထွက်ခွာဖို့ ဇူလိုင် ၅…

ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်။ ကန်ပက်လက်မြို့နယ်၊ မကြားအိမ်နူးကျေးရွာအနီး တပ်စွဲခဲ့ကြတဲ့ CNA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ တပ်ရုပ်သိမ်းစခန်းစွန့်သွားတာကို အကြောင်းပြုပြီး ချင်းညီနောင်အဖွဲ့ဝင် CDF – Kanpetlet ကမိမိတို့နဲ့ကြိုတင်ညှိနှိုင်းတာတွေမလုပ်ဘဲ ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရကောင်စီအုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေမှာ အင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် စစ်ကြောင်းထိုးဝင်ရောက်လာတာကြောင့် ဒေသတွင်း လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမှာကို ပြည်သူတွေစိုးရိမ်နေကြတယ်လို့ ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရကောင်စီ (DRC) က မနေ့ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရကောင်စီအုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေ ဒေသ (၁) မကြားအိမ်နူးကျေးရွာအပါအဝင် ဒေသတစ်ခုလုံးရဲ့ ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို CDF – Daai က တာဝန်ယူဆောင်ရွက်နေတာကြောင့် ညီအစ်ကိုတော်လှန်ရေး၊ အင်အားစုတွေအနေဖြင့် ေဒသတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ရှေးရှုကာ ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရကောင်စီအုပ်ချုပ်ရေး နယ်မြေအတွင်းရောက်ရှိနေတဲ့ စစ်ကြောင်းတွေအား အမြန်ဆုံး ပြန်လည်ဆုတ်ခွာပေးဖို့ကိုလည်း အသိပေးတဲ့အကြောင်း ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရကောင်စီ(DRC) က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။…

ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်။ ချင်းအမျိုးသားတက္ကသိုလ် (The Chin National University-CNU) မှာ လစ်လပ်နေတဲ့ လက်ထောက်ကထိက၊ ကထိက၊ ပါမောက္ခရာထူးများ အတွက် လာရောက်လျှောက်ထားနိုင်တယ်လို့ Chinland Council က ဖွဲ့စည်းပေးထားတဲ့ ချင်းပြည် (Chinland) အစိုးရ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့မှာ ကြေညာထားပါတယ်။ ချင်းအမျိုးသားတက္ကသိုလ်အတွက် လက်ထောက်ကထိက၊ ကထိက၊ ပါမောက္ခရာထူးများ လစ်လပ်လျက်နေပြီး မြေပြင်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်သည့် ဘွဲ့ကြို/ဘွဲ့လွန်လက်မှတ် ရသူများသည် လက်ထောက်ကထိကရာထူး၊ ပါရဂူဘွဲ့ရများသည် ကထိကရာထူး၊ တက္ကသိုလ်/ကောလိပ်/သိပ္ပံတခုခု (သို့မဟုတ်) အစိုးရဌာနတခုခုတွင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ဖူးသောသူများသည် မူလရာထူးထက်မနိမ့်သော ရာထူးများသို့ လျှောက်ထားနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ပညာအရည်အချင်းနှင့် အထူးပြုဘာသာရပ်တွေကအင်္ဂလိပ်စာအထူးပြုဖြင့် BA/MA/PhD ဘွဲ့ရရှိသူများ ၊ ဆေးပညာဖြင့် MBBS/MMedSc/PhD ဘွဲ့ရရှိသူများ ၊…

ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်။ ဒေသတွင်း ချင်းလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အချင်းချင်းကြား ထိတွေ့တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်ခြမ်းကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရတဲ့ အိန္ဒိယ – မြန်မာ နယ်စပ်ရှိ ဖလမ်းမြို့နယ်၊ရိခေါ်ဒါရ်မြို့ကဒေသခံတွေ အားလုံးနီးပါးဟာ နေရပ်ပြန်လာကြပြီလို့ CDF – Hualngoram က တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ CDF – Hualngoram တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “ကျနော်တို့ စစ်ရေးဖိအားပေးမှုတွေနဲ့အတူ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက်နေ့ည CNO/CNDF တွေ ဆုတ်ပြေးပြီး နောက်နေ့ ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့ကစလို့ စစ်ဘေးရှောင်တွေပြန်လာကြပါတယ် လက်ရှိမှာ ကျနော်တို့ ဒေသအတွင်း ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုတွေနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားတွေ ပုံမှန်ပြည်လည်ပတ်နေပြီး စစ်ပွဲကြောင့် ပြည်သူတွေကြား ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေကို ကုစားပြီး ပြန်လည်ထူထောင်ရေးတွေကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နေတယ် အေးချမ်းစွာနဲ့ ကျနော်တို့ Hualngoram ပြည်သူတွေ…

ဇူလိုင်လ ၁၄ ရက်။ အချင်းချင်း သွေးထွက်သံယိုဖြစ်စေမှုအား မည်သည့်အနေအထားတွင်မဆို ရှောင်ရှားပေးရန် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများသို့ ပန်ကြားချက်အပါအဝင် ချင်းပြည်သူလူထုသို့ ပန်ကြားချက်နဲ့ Supporting Team များ နှင့် သတင်းမီဒီယာများသို့ ပန်ကြားချက် များကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် မြန်မာစစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းပြီး နောက် အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန် လှုပ်ရှားမှု (Civil Disobedience Movement)မှာ ပါဝင်ပြီး စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို တွန်းလှန်ရာမှာ ရှေ့ဆောင်ခဲ့ကြသူများဖြစ်တဲ့ ချင်းပြည်နယ် CDM ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများမှ ဒီကနေ့ ဇူလိုင်လ ၁၄ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ချင်းပြည်နယ် CDM ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ၁။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် မြန်မာစစ်တပ်က နိုင်ငံတော်၏အချုပ်အခြာအာဏာကို မတရားသိမ်းယူရန် လုပ်ဆောင်မှုအား ပြတ်ပြတ်သားသား…

ဇူလိုင်လ ၁၄ ရက်။ ဇူလိုင်လအတွင်း ချင်းပြည်နယ် ဖလမ်းမြို့နယ်မှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ CDF-Hualngoram, CNF/CNA နှင့် CNO/CNDF တို့၏ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်စဉ်အတွင်း အညာညီနောင် (BNRA-GZA) အနေဖြင့် ပါဝင်မှု လုံးဝ မရှိကြောင်းနှင့် Yaw Army အနေနဲ့လည်း ဝင်ရောက်စွက်ဖက်တာမရှိကြောင်း ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့က အညာညီနောင်ဖြစ်တဲ့ ဗမာအမျိုးသားတော်လှန်ရေးတပ်မတော် ( BNRA / Generatoion Z Army (GZA))နဲ့ Yaw Army တို့က အသီးသီးထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဇွန်လတွင် CNO/CNDF မှ စီစဉ်သည့် စနိုက်ပါသင်တန်းသို့ အညာညီနောင် (BNRA-GZA) မှ သင်တန်းသားအချို့ စေလွှတ်ခဲ့ပြီး ယခုအခါတွင် လတ်တလောပဋိပက္ခများကြောင့် တပ်တော်သို့ ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ခဲ့ပြီးဖြစ်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။…

ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်။ နိုင်ငံရေးအကြပ်အတည်းများနှင့် ဘုံရန်သူဖြစ်သော စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို တိုက်ထုတ် နေရသည့် အချိန်အခါတွင်ချင်းတော်လှန်ရေး အင်အားစုအချင်းချင်းအကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုများကို လက်နက်ဖြင့် ဖြေရှင်းလာကြခြင်းသည် ချင်းတစ်မျိုးသားလုံးအတွက် အလွန်ကြီးမားသော စိတ်နှလုံးကြေကွဲ ဖွယ်ရာ ဖြစ်ရပ်ပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ချင်းအမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးအတွက် အချက် ၄ ချက်ကို ချင်းအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှ ခေါင်းဆောင်များဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ Chin Civic Movement – CCM အဖွဲ့မှ မေတ္တာရပ်ခံပန်ကြားစာကို ဒီကနေ့ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်မှာထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ CCM အဖွဲ့မှ ချင်းအရပ်ဘက် အသံများကို စုစည်း၍ အောက်ပါအချက် ၄ ချက်ကို- ၁။ ချင်းတော်လှန်ရေးအင်အားစု ညီအစ်ကိုများအကြား စစ်ရေးပဋိပက္ခများသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ တော်လှန်ရေးအင်အားကို ချိနဲ့စေရုံသာမက ပြည်သူလူထု၏ နှလုံးသားအား ကုစားမရနိုင်သော ဒဏ်ရာများကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ ဤအခြေအနေတွင် ကျွန်ုပ်တို့…

ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်။ ချင်းခရစ်ယာန်ဓမ္မအမှုတော်ဆောင် တွေအနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် သင့်မြတ်ရေး အကြောင်း ဦးတည်တဲ့ တရားဒေသနာ ဟောပေးကြဖို့ကိုအမေရိကန်နိုင်ငံက Chin Peace and Reconciliation Initiatives ( CPRI ) အဖွဲ့က ဒီကနေ့ ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်နေ့မှာ မေတ္တာရပ်ခံပန်ကြားလိုက်ပါတယ်။ လက်တလောမှာ ချင်းလူမျိုးနွယ်စုအချင်းချင်းကြား ပဋိပက္ခတွေကြီးထွားပြီး သွေးထွက်သံယို အခြေအနေမျိုးမှာ ရှိနေတာကြောင့် ချင်းခရစ်ယာန် ဓမ္မအမှုတော်ဆောင်တွေအနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး၊ စည်းလုံးမှု ဘက်ကို ဦးတည်တဲ့ တရားဒေသနာဟောကြားပေးဖို့ CPRI ကနေ တောင်းဆိုထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေကြား အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အွန်လိုင်းပေါ် တင်တာတွေ လုပ်တဲ့သူတွေ အနေနဲ့လည်း မတင်ကြတော့ဖို့ ပြည်သူလူထုကို မေတ္တာရပ်ခံပေးဖို့ကိုလည်း ခရစ်ယာန်ဓမ္မအမှုတော်ဆောင်တွေဆီကို CPRI က…

ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်။ ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့ ညနေ ၅ နာရီခန့်မှာ ကလေးမြို့ ကြုံ့သုံးပင်ရပ်ကွက်မှာ နေထိုင်ပြီး Victory Learning Center ကိုယ်ပိုင်ကျောင်း မှာ Grade-4 တက်ရောက် နေတဲ့ အသက် ၁၁ နှစ် အရွယ် Tg Khual Geel Tung (Tungpi) ဟာ နေအိမ်မှာ လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ရာ ကနေ မတော်တဆ ဖြစ်ပြီး သေဆုံးသွားတယ် လို့ VLC ကိုယ်ပိုင်ကျောင်း တာဝန်ခံများ ထံမှ သိရှိရပါတယ်။ “အမှုကတော့ ကျောင်းပြင်ပမှာ ဖြစ်တာပါ။ ကျောင်းဆင်းပြီး အိမ်ပြန်ရောက်တော့ သူ ပုံမှန် လုပ်နေကြ လေ့ကျင့်ခန်းတွေ လုပ်ရင်း မတော်တဆ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။…