June 2025

Chin Leader Talks Myanmar-India Ties, Junta’s Growing Ties With Russia Sui Khar, the vice-chairman of the Chin National Front (CNF), says that Myanmar’s civil war is approaching a tipping point, both within and beyond Chin State. By Karishma Hasnat June 11, 2025/The Diplomat ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး (CNF) ဒုတိယဥက္ကဌဖြစ်သူ Dr.Sui Khar အား The Diplomatသတင်းဌာနမှ အင်တာဗျူးခဲ့ရာ အဆိုပါအင်တာဗျူးတွင် မြန်မာစစ်တပ်၏လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ မြင့်တက်လာခြင်းနှင့်…

ဇွန်လ ၁၂ ရက်။ စစ်ကောင်စီကင်းစင်ပြီးဖြစ်တဲ့ ချင်းပြည်နယ်၊ မင်းတပ်မြို့နယ်အတွင်း ဇန်နဝါရီလကနေ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့အထိ စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ၁၈ ကြိမ်အထိ တိုက်ခိုက်ခဲ့လို့ သေဆုံးမှု ၁၀ ဦးထိရှိခဲ့ပြီး ၂၀ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့တယ်လို့ မင်းတပ်မြို့နယ် ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ဒီကနေ့ ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဘာသာရေးနှင့် အစိုးရဌာန အဆောက်အဦးအပါအဝင် ပုဂ္ဂလိက အဆောက်အဦးတွေ စုစုပေါင်း ၁၀၀ ကျော်လည်း ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ စစ်ကောင်စီကင်းစင်သွားပြီဖြစ်ပေမယ့် မင်းတပ်မြို့ကို စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းတိုက်ခိုက်တာတွေကို တောက်လျောက် လုပ်နေတာတွေကြောင့် ဒေသခံအများစုလည်း နေရပ်ပြန်မလာနိုင်ကြသေးပါဘူး။ မင်းတပ်မြို့ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့မှာ CDF…

ဇွန်လ ၁၂ ရက်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်ကို အာရက္ခပြည်သူ့တော်လှန်ရေးအစိုးရက ဖွဲ့စည်းလိုက်တဲ့ ရခိုင်ပြည်ရဲ့ ခရိုင် ၈ခု ထဲ ပြီးခဲ့တဲ့ မေလမှာ ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းသတ်မှတ်ခဲ့တယ်လို့ ရခိုင်သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Narinjara မီဒီယာရဲ့ ဇွန်လ ၁၂ ရက် သတင်းမှာဖော်ပြထားတာတွေ့ရပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်ကို ဖွဲ့စည်းလိုက်တဲ့ ခရိုင်ရှစ်ခုမှာ ပလက်ဝခရိုင်၊ စစ်တွေခရိုင်၊ မြောက်ဦးခရိုင်၊ မင်းပြားခရိုင်၊ ကျောက်ဖြူခရိုင်၊ တောင်ကုတ်ခရိုင်၊ မောင်တောခရိုင် နဲ့ သံတွဲခရိုင်တို့ဖြစ်ကြ တယ်လို့လည်းဖော်ပြထားတာတွေ့ရပါတယ်။ ဝါရင့်ချင်းနိုင်ငံရေးသမား Salai Kipp က “ငါအင်အားရှိတယ် ငါအင်အားရှိတဲ့အတွက် ငါသိမ်းတယ်ကွာ မင်းတို့ဘာတတ်နိုင်လဲဆိုတာမျိုး သူတို့လည်း အဲ့တာခံခဲ့ရတယ် လေ ဗမာကအင်အားရှိတော့ မင်းတို့ရေနံတွေ ကြိုက်သလိုလုပ်မယ် ငါသုံးချင်သလိုသုံးမယ် မင်းတို့ ရော့အင့် တစ်ပြား/နှစ်ပြားပေးလိုက်တာ ဘယ်လောက်ခံပြင်းဖို့ကောင်းလဲ အဲ့တာ ကိုယ်ကိုတိုင်က…

ဇွန်လ ၁၂ ရက်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်၊ စိမ်းစင်းကျေးရွာက ဒေသခံ ကလေးမိခင် ခူမီးချင်းအမျိုးသမီးတစ်ဦးကို မုဒိန်းကျင့်ပြီး ချောင်းထဲရေနစ်သတ်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့တဲ့ အာရက္ခတပ်တော် (AA) တပ်သား ၂ ဦးရဲ့ပြစ်မှုတွေအတွက် ကျူးလွန်ခံရတဲ့ မိသားစုဝင်တွေဆီကို ငွေသား သိန်း ၁၀၀ ပေးပြီး အမှုကျေအေးဖို့ AA ဘက်က တာဝန်ရှိသူတွေက ညှိနှိုင်းမှုပြုလုပ်တာ ၂ ကြိမ်ရှိပြီလို့ မိသားစုဝင်တွေနဲ့ နီးစပ်သူတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ ကျူးလွန်ခံရတဲ့ မိသားစုဝင်နဲ့ နီးစပ်သူ ပလက်ဝဒေသခံတစ်ဦးပြောတာက “မကြာသေးဘူး ဇွန်လ ပထမအပတ်လောက်မှာ AA က တာဝန်ရှိသူတွေက မိသားစုဝင်တွေဆီကိုသွားပြီးတော့ ငွေသား သိန်းတစ်ရာပေးပြီးတော့ ဒီအမှုကို ကျေအေးပေးပါဆိုပြီး မိသားစုဝင်တွေကို ညှိလာတယ်လို့ ပြောတယ်၊ မိသားစုဝင်တွေဘက်ကတော့ ကျူးလွန် ၂ ဦးကို…

ဇွန်လ ၁၁ ရက်။ ချင်းပြည်နယ်၊တွန်းဇံမြို့နယ် ဗိုင်းဗက် ကျေးရွာနေ ကလေးမိခင် အသက် ၃၂ နှစ် အရွယ် ဒေါ်ကျိန်လမ်ညိန် (Pi Cing Lam Ning) ဟာ ရာသီပေါ် မှို ချက်စားရာမှ အဆိပ်သင့်ပြီး အိန္ဒိယ နိုင်ငံ မဏိပူရ်ပြည်နယ်၊ ချူလာချန့်ပူ ခရိုင် ဆေးရုံကြီးမှာ ဒီကနေ့ ဇွန်လ ၁၁ နေ့မှာ သေဆုံးသွားခဲ့ကာ ၊တွန်းဇံမြို့နယ်မှ ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီး ၁ ဦးလည်း ရာသီပေါ်မှိုစားမိလို့ ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံများ ထံမှ သိရပါတယ်။ “ပြီးခဲ့တဲ့ ဗုဒ္ဂဟူးနေ့၊ ဇွန်လ ၄ ရက်နေ့မှာ တောင်ယာ သွားရင်း မှိုတွေပေါ်တော့ တဲမှာပဲ ချက်စား လိုက်တယ်။ ညနေ ကျတော့ ဗိုက်နာပြီး…

ဇွန်လ ၁၁ ရက်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ဖလမ်းမြို့နယ်၊ ရိဒ်ခေါဒါရ်မြို့ ဟွာလ်ငိုးရမ်းဒေသအတွင်းက အဓိကလမ်းမကြီးတွေမှာ ၆ဘီး (ရှည်) ၊ ၁၀ ဘီးကားနဲ့ အထက် ယာဉ်ကြီးတွေ ဇွန်လ ၁၅ ရက်နေ့ကနေ အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်နေ့အတွင်း ဖြတ်သန်းသွားလာခြင်း မလုပ်ဖို့ Hualngo People’s Organization(HPO/CDF-Hualngoram ) က ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့မှာ အသိပေးထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ မိုးတွင်းကာလ လမ်းပိုမိုပျက်စီးခြင်းကနေ ကာကွယ်ဖို့နဲ့ လမ်းအသုံးပြုသူတွေ ပိုမိုချောမောစွာ သွားလာနိုင်ရန် နဲ့ ဖြတ်သန်းသွားလာမယ့် ကားတွေ အန္တရာယ်များတာတွေကြောင့် အခုလို ပိတ်ရတာဖြစ်တယ်လို့ ဟွာလ်ငိုးရမ်းဒေသ လမ်းတာဝန်ခံ အင်ဂျင်နီယာ Pu Lalvenpuia ကပြောပါတယ်။ “လောလောဆယ်တော့ တိုက်ပွဲကြောင့် ကားတွေ တက်မလာနိုင်ကြသေးဘူးဆိုပေမယ့် ကြိုတင်…