WWW.CHINWORLD.ORG

ကိုဇံ (ချင်းတောင်) တော်လှန်ရေး အင်အားစုများ မြို့တွင်းမှ ဆုတ်ခွာ ခဲ့အပြီး စစ်ကောင်စီမှ ပြန်လည် ထိန်းချုပ်ခဲ့သည့် တီးတိန်မြို့ရှိ ဘုရားကျောင်း အသီးသီး၌ တနင်္ဂနွေနေ့များတွင် ဝတ်ပြုကိုးကွယ်လာနိုင်ခြင်း နှင့် ပတ်သက်ပြီး တီးတိန်မြို့မှ သင်းအုပ်ဆရာတစ်ပါး က “လက်ရှိမှာတော့ တနင်္ဂနွေနေ့ ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်းကိုတော့ ကောင်းကောင်း ဝတ်ပြုလို့ရပါတယ်။ ဒါ ပေ မယ့်လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပြုလုပ်ခဲ့တာလို့ မခံစားရဘူး။ လူစုလူဝေးဖြစ်တဲ့အ ခါကြတော့ အနည်းအများ ဆူညံမှုတွေ ရှိတယ်။ တခုခု ဖြစ်သွားမှာကို အမြဲတမ်း စိတ်ပူရတယ်။ တခါတလေဆို ဝတ်ပြုကိုးကွယ်တဲ့ အချိန်မှာတင် ဘုရားကျောင်း အပြင်ဘက်တွေမှာ စစ်သားတွေ လှည့်လည် သွားလာ နေခဲ့တယ်လေ” ဟု လက်ရှိ ဝတ်ပြုမှု အခြေအနေကို Chin World Media…

စစ်ရေးတင်းမာနေတဲ့ မင်းတပ်မြို့ပေါ် မှာ စစ်ကောင်စီက ခုခံစစ်အတွက်ပြင်ဆင်နေကာ ခလရ ၂၇၄ တပ်ရင်း ကို စစ်ကောင်စီလေကြောင်းကနေ ဒီကနေ့ သြဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းမှာ ခဲယမ်း/ရိက္ခာတွေ လေကြောင်းသုံးပြီး ချပေးခဲ့ကြောင်း၊စစ်ကောင်စီကလေကြောင်းကနေ ချပေးလိုက်တဲ့ ရိက္ခာတွေဟာ နည်းပညာပစ္စည်းတွေ ဖြစ်ဖို့များတဲ့ကြောင်း စစ်ရေးအခြေအနေသိရှိတဲ့ မင်းတပ််မြို့ဒေသခံတစ်ဦးက သုံးသပ်ပြောဆိုပါတယ်။ စစ်ရေးအခြေအနေသိရှိတဲ့ ဒေသခံတစ်ဦးက “ကျနော်တို့ ယူဆတာကတော့ လိုအပ်တဲ့ နည်းပညာပစ္စည်းတွေဘဲ ဖြစ်ဖိို့များပါတယ် နည်းပညာပစ္စည်းတွေကိုဘဲ ထပ်ထပ်ပြီး ဖြည့်နေတဲ့ သဘောထင်ပါတယ်။ စစ်ရေးအခြေအနေက ရှုပ်ထွေးနေတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိတယ်။ ရိက္ခာကို သူတို့ ရချင်ရမှာပါ” လို့သူကပြောပါတယ်။ လက်ရှိ မင်းတပ်မြို့ပေါ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်အင်အား အနည်းဆုံး ၆၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်ရှိပြီး ခုခံစစ်အတွက်အဓိကပြင်ဆင်နေသလို ဒရုန်း၊ လက်နက်ကြီး၊ လေကြောင်းကနေ မြို့…

စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း ဒီနှစ်၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ (၇)လအတွင်း အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် အရပ်သား သေဆုံးသူ ၄၉၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး အရပ်သားသေဆုံးမှုအများဆုံးခရိုင်တွေထဲ ချင်းလူမျိုးအများအပြားနေထိုင်တဲ့ ကလေးခရိုင်လည်း ပါဝင်တယ်လို့ ပြည်တွင်းသုတေသန အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Data for Myanmar ရဲ့သြဂုတ်လ ၂၇ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ရက်နေ့ကနေ ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်အတွင်း စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာ အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် အရပ်သား ၄၉၉ ဦးသေဆုံးပြီး ၄၆၄ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ကလေးခရိုင်၊မုံရွာခရိုင်၊ ရွှေဘိုခရိုင်နဲ့ စစ်ကိုင်းခရိုင်တွေက အခြားခရိုင်တွေထက် အရပ်သားသေဆုံးမှု သိသိသာသာများပြီး စုစုပေါင်းရဲ့ ၃၄၉ ဦး ရှိတယ်လို့ Data for Myanmar ရဲ့ အစီရင်ခံစာဖော်ပြချက်အရ…

မကွေးတိုင်း၊ဆောမြို့နယ် ကနေ ဝယ်ယူရတဲ့ စားသောက်ကုန်နဲ့ ဆေးဝါးတွေကို ချင်းပြည်နယ််၊ပလက်ဝမြို့နယ်ရောက်ရင် မှုလစျေးနှုန်းရဲ့ သုံး၊လေး၊ငါး ဆလောက်နဲ့ ပြန်ဝယ်နေရတဲ့အကြောင်း ပလက်ဝဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းက ဒေသခံတွေ အားလုံးဟာ မကွေးတိုင်း၊ဆောကနေ ကုန်ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ယူကြတာဖြစ်ပြီး ဆောမှာ စျေးနှုန်းတန်ဖိုး ကျပ် ၁၀၀၀ ရှိတဲ့ ကုန်စ္စည်းဟာ ပလက်ဝဘက်ရောက်ရင် ပစ္စည်းတန်ဖိုးဟာ ၃၀၀၀ ထက်ပိုပေးရတယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ စစ်ဘေးရှောင်ပလက်ဝဒေသခံတစ်ဦးက “အထူးသဖြင့် စားကုန်ပစ္စည်းတွေ၊ လူသုံးကုန်တွေနဲ့ ဆေးဝါးတွေက စျေးတော်တော်ကြီးနေတယ်လို့ သိရတယ် အဓိက ဒီလိုစျေးကြီးရတာက ဆောကနေ ဆိုင်ကယ်နဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေ သယ်ကြတာလေ ကယ်ရီခကိုက ဆောကနေ လေးမြို့မြစ်နားကို ၁၄ သိန်းလောက်ပေးရတာလေ အဲဒါတွေကြောင့်ဖြစ်တယ်” လို့ပြောပါတယ်။ အခုလို ပလက်ဝနဲ့ ဆောအကြား ကယ်ရီခ စျေးကြီးရတာက…

ချင်းပြည်နယ်အတွင်း အစိုးရဝန်ထမ်းအများစု လစာပုံမှန်မရတာ ၂ လ/ ၃ လ ရှိပြီဖြစ်ပြီး မိသားစုစားဝတ် နေရေး အတွက် အကြပ်အတည်းပိုဆိုးလာတယ်လို့ ဟားခါးမြို့ကဌာနဆိုင်ရာအစိုးရဝန်ထမ်းတစ်ဦးက Chin World Media ကို ပြောပါတယ်။ “ မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်မှာလည်း ငွေကမရှိတော့ဘူး။ ဌာနဆိုင်ရာက ဝန်ထမ်းတွေဆိုရင် အစိုးရက လစာမထုတ်ပေးနိုင်တော့တာ ၃ လလောက်ရှိနေပြီ” လို့ဟားခါးမြို့ကအစိုးရဝန်ထမ်း တစ်ဦးကပြောပါတယ်။ သူကဆက်ပြီး ကုန်စျေးနှုန်းတွေ အဆမတန် ကြီးမြင့်နေတဲ့အတွက် အစိုးရဝန်ထမ်းမိသားစုတွေအနေနဲ့ လွန်စွာခက်ခဲကြောင်း၊ နိုင်ငံခြားက ဆွေမျိုးများရဲ့ စာနာမှုကြောင့်သာ စားဝတ်နေရေးအတွက် အနည်းငယ်အဆင်ပြေကြောင်း၊ သို့သော်အခုအခါ ပြင်ပငွေလွှဲအတွက်ပါခက်ခဲလာကြောင်းချင်းပြည်နယ်မှာ ဖုန်းလိုင်း၊ အင်တာနက်လိုင်းများပါ မကြာခဏ ဖြတ် တောက်ခံရတာတွေကြောင့် ငွေလွှဲပို့တာပိုပြီးခက်ခဲလာတယ်လို့ပြောပါတယ်။ “ နိုင်ငံခြားက ဆွေမျိုးတွေ၊ သားသမီးတွေ ငွေပို့လာချင်ပေမယ့် ဒီဖက်က ထုတ်မပေးနိုင်တော့ဘူး။…

ကလေးမြို့ကနေ ချင်းတောင်ကို တက်မယ့် မည်သည့် ယာဉ်မဆို ဆန် နှင့် အခြား စားနပ်ရိက္ခာများ သယ်ယူခွင့်ကို ၈ မိုင် (ကလေးတက္ကသိုလ်မုခ်ဦး) စစ်ကောင်စီ ဂိတ်ကနေ ပိတ်ပင်ထားတာ ရက်အနည်းငယ်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း ကလေးမြို့ခံ များထံမှ သိရှိရပါတယ်။ “ပြီးခဲ့တဲ့ စနေနေ့ လောက်က စပြီး ဆန်ကွဲ ကိုတောင် ဂိတ်ဖြတ်ခွင့် မပြုဘူး။ ခေတ္တ ခဏ ပိတ်တာလား ဆိုပြီး စောင့်ကြည့်တော့ ဒီနေ့ထိ ခွင့်မပြုတာ တွေ့ရတယ်။ကျွန်တော်သိသလောက် ကတော့ ဒီနေ့ဆို ၄ ရက် ရှိသွားပြီ။ ဆိုင်ကယ်နဲ့တောင် သယ်ဆောင်ခွင့် မပြုဘူး။ ဘာ စားသုံးကုန်ပစ္စည်းကို မှ သယ်ယူခွင့် မပြုဘူး” လို့ ချင်းတောင်ကမြို့တွေကို စားသောက်ကုန် ပစ္စည်း ပို့ဆောင်ရောင်းဝယ်သူ ကလေးမြို့ခံ…

ချင်းပြည်နယ် မင်းတပ်မြို့ လျှပ်စစ်မြို့နယ်ရုံးအနီးက တောင်ဘက်ခြမ်းမှာ အသက် ၆၀ ဝန်းကျင်ရှိ သက်ကြီးရွယ်အိုအမျိုးသမီး တစ်ဦး ဒီကနေ့ သြဂုတ်လ ၂၇ ရက်နေ့မနက်ပိုင်းမှာ မိုင်းနင်းမိလို့ ခြေတစ်ဖက် ဆုံးရှုံးခဲ့ရတယ်လို့ မင်းတပ်မြို့ဒေသခံတွေဆီက သိရပါတယ်။ မင်းတပ်မြို့ လျှပ်စစ်မြို့နယ်ရုံးအနီး တောင်ဘက်ခြမ်းမှာ ခြံထဲပိန္ဒဲသီးခူရင်း အသက် ၆၀ ဝန်းကျင် အဖွားတစ်ဦး မိုင်းနင်းမိလို့ ခြေတစ်ဖက် ဆုံးရှုံးလိုက်ရတယ်လို့ မင်းတပ်မြို့သတင်းတွေ ဖော်ပြတဲ့ HKL Mindat ဖော်ပြချက်အရ သိရပါတယ်။ စစ်ရေးတင်းမာနေတဲ့ မင်းတပ်မြို့နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်က လေကြောင်း တိုက်ခိုက်တာ ဒရုန်းတိုက်ခိုက်တာတွေနဲ့ လက်နက်ကြီးနဲ့ တိုက်ခိုက်တာတွေ ဆက်တိုက်လုပ်နေတာကြောင့် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့နဲ့ တိုက်ပွဲတွေ အချိန်မရွေး ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ချင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ – မင်းတပ် က သြဂုတ်လ ၂၁ ရက်နေ့က…

ချင်းပြည်နယ် မတူပီမြို့နယ်အတွင်းသို့ စစ်ဘေးရှောင် ပြည်သူတွေ မိမိနေရပ် ပြန်လည်အခြေချနေထိုင်နိုင်ရေးတွက် ခရီးသွားလာခြင်းကို ပိတ်ပင်တားဆီးတာမျိုး မလုပ်ကြဖို့ မတူပီမြို့နယ် ပြည်သူ့ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နဲ့ ချင်းပြည်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ – မတူပီ (တပ်မဟာ – ၁) တို့က သြဂုတ်လ ၂၆ ရက်နေ့မှာ ပူးတွဲ အသိပေးထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ချင်းပြည်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ – မတူပီ (တပ်မဟာ – ၂) ရဲ့ ဇူလိုင်လ ၂၀ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ အများပြည်သူ တွေအသုံးပြုနေတဲ့ လမ်း (၄) လမ်းကို အကန့်သတ်မရှိ ပိတ်ပင်ထားရာ ( မတူပီ – လိုင်လင်းပီ/ မတူပီ – ရေဇွာ) လမ်းတွေကို CNF/A အပေါင်းအပါတွေက ဆက်လက် ပိတ်ပင်ထားခြင်းကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတွေ…

မကွေးတိုင်း၊ ငဖဲမြို့နယ်၊ မင်းဘူး – အမ်း ကားလမ်းမ‌ ပေါ်က တုံးကြီးကျေးရွာအနီး လက်ဖက်ခြံစခန်းကုန်းပေါ်မှာ တပ်စွဲထားသော စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့က လင်းတဲကျေးရွာဘက်ကို ကင်းရှည်ထွက်လာတဲ့ အင်အား ၂၀ ခန့်ပါ စစ်ကောင်စီတပ်စစ်ကြောင်းနှင့် အရှိုချင်းကာကွယ်ရေးတပ် – ACDF နှင့် မဟာမိတ်ပူးပေါင်းတပ် New Society Army (NSA) ၊ People Independent Army (PIA) တို့ သြဂုတ်လ ၁၉ မနက် ၁၁:၀၀နာရီတွင် နာရီဝက်ခန့်ကြာ ထိတွေ့တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးခဲ့ကာတိုက်ပွဲအတွင်း စစ်ကောင်စီဘက်မှ (၂) ဦး ပွဲချင်းပြီးသေဆုံးကာ ၊MA3 သေနတ်တစ်လက် သိမ်းဆည်းရရှိခဲ့တယ်လို့ ACDF က ဒီနေ့ဩဂုတ်လ ၂၆ ရက်မှာသတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီတပ်ဟာ ငဖဲမြို့နယ်၊ အရှိုချင်းကျေးရွာတွေဖြစ်တဲ့ တောင်ပေါ် ဆယ်အုပ်စုအတွင်းရှိ…

ချင်းပြည်ကောင်စီ (CC)နဲ့ချင်းညီနောင်အဖွဲ့ (CB) အကြားတွေ့ဆုံမှုမျိုး မဟုတ်သေးဘဲ Crisis Management Initiative (CMI) နဲ့ တစ်ဖွဲ့ခြင်း တွေ့ဆုံပြီး အချက်အလက်စုဆောင်းတဲ့ အခြေအနေမျိုးသာ ဖြစ်သေးကြောင်း ချင်းညီနောင်အဖွဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဆလိုင်းယောမာန်ကပြောပါတယ်။ Crisis Management Initiative (CMI) နဲ့ ချင်းညီနောင်ပါဝင်တဲ့ ကြားကာလချင်းအမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ(ICNCC )အပါအဝင် ချင်းပြည်ကောင်စီ (CC) တို့နဲ့ တစ်ဖွဲ့ခြင်း ဆွေးနွေးတိုင်ပင်တာကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဒေလီမြို့မှာ သြဂုတ်လ တတိယအပတ်ထဲ တွေ့ဆုံဖို့ ကနဦးရည်မှန်းထားပေမယ့် တွေ့ဆုံမယ့် ရက်ကို နှစ်ဘက်အဖွဲ့က ရက်ပြန်ရွှေ့လိုက်တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ ချင်းညီနောင်အဖွဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဆလိုင်းယောမာန်“CC နဲ့ CB အကြားတွေ့ကြမှာ မဟုတ်ဘူး တကယ်တော့ ICNCC နဲ့ ညှိနှိုင်းရေးအဖွဲ့က CMI တွေ့မယ်…