ချင်းပြည်သတင်း

နိုဝင်ဘာလ ၂ ရက်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်မှ ၃ လခန့်ကြာ ပိတ်ထားခဲ့သည့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်၊ချင်းပြည်နယ်၊ ရိဒ်မြို့က နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ကို အောက်တိုဘာလ လယ် ကနေ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်လာခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ရက်ပိုင်းကြာတဲ့အထိ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်ကို ပြန်ပိတ်တာမျိုး မရှိသေးကြောင်း ဒေသခံများထံမှ စုံစမ်း သိရှိရ ပါတယ်။ “အခုက တံတားကို တခါတလေ လာပိတ် တတ်တယ်။ ရက်ပိုင်းထိ ကြာအောင် ပိတ်တာမျိုး မရှိသေးဘူး။ နာရီ ပိုင်း လောက်ပဲ။ ကုန်တင်ကားတွေဆို ပြန်မလှည့် တော့ဘဲ ဂိတ် ပြန်ဖွင့်မယ့် အချိန်ကို တန်းစီ စောင့်ဆိုင်း ကြတာ တွေ့ရတယ်” လို့ ရိဒ်(ခ)ရိဒ်ခေါဒါရ်မြို့ဒေသခံမှ ပြောပြပါတယ်။ ရိဒ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ် ကို ကုန်စည်တင်ကားများ ဖြတ်သန်းခွင့် မပြုဘဲ၊ လူတစ်ဦး နှင့်အတူ…

နိုဝင်ဘာလ ၂ ရက်။ တီးတိန်မြို့နယ်၊မံဆောင်းတံတားမှာကုန်ကားကြီးများ၏ ကုန်ပစ္စည်းများ သယ်ဆောင်ခြင်း နှင့် ပတ်သက်ပြီး ယာယီတံတား ကော်မတီမှ စီမံရာမှာ စီနီယာ အလိုက်ချိတ်ဆက်မှုကို ကျော်လွန်ပြီး ကော်မတီအဖွဲ့ဝင်များ၏ ကားများကို ဦးစားပေး လုပ်ကိုင်ပေးမှုကြောင့် အငြင်းပွားဖွယ်ရာများ ရှိလာရာမှ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ ပတ်ကစပြီး PDF-Zoland တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ဝင်ရောက်ထိန်းချုပ်လာကာ အစဉ်လိုက် တန်းစီမှုကို စီမံလိုက် သဖြင့် လက်ရှိတွင် ကုန်တင်ကုန်ချ ဦးစားပေးမှု ပြဿနာ ပြေလည် သွားကြောင်း မံဆောင်းတံတားတွင် ကုန်တင်ကုန်ချ အလုပ်သမား လုပ်သူတစ်ဦး ထံမှ သိရှိခဲ့ရ ပါတယ်။ “အရင်ရောက်ပြီး စီနီယာ ချိတ်တဲ့ ကားတွေကို ကျော်တက်ပြီးတော့ အသိတွေရဲ့ ကားတွေကို ဦးစားပေးပြီး ကုန်ကဲ့ယူ စေခဲ့တာ။ ပြဿနာ အကြီးကြီး…

နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်။ ချင်းပြည်နယ် မင်းတပ်မြို့ပေါ်က နေအိမ် အလုံး (၃၀) ကို ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာတစ်လတွင်း စစ်ကောင်စီက မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သလို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုလည်း (၇၇) ကြိမ်လုပ်ခဲ့တယ်လို့ CDF – Mindat က ဒီကနေ့နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ မင်းတပ်မြို့ အနောက်ရပ်ကွက်က အရပ်သားနေအိမ် ၂၈ လုံးနဲ့ အရှေ့ပြင်ရပ်ကွက်က နေအိမ် ၂ လုံး စုစုပေါင်း အိမ်အလုံးပေါင်း ၃၀ ကို စစ်ကောင်စီက မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်လို့ CDF – Mindat က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ အောက်တိုဘာလအတွင်း ချင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ၄ ဦး တိုင်းပြည်နဲ့ လူမျိုးအတွက် အသက်ပေးခဲ့ရတယ်လို့လည်း CDF – Mindat ကထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။…

နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်။ ချင်းပြည်နယ်၊ ဖလမ်းမြို့တွင်းမှာ နေ့စဉ်ရက်ဆက် ပစ်ခတ်မှုတွေတိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်း ဖလမ်းမြို့တွင်းမှာ လူထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေ ရှိလာတဲ့နောက်ပိုင်း မြို့ပေါ်နေ ဒေသခံပြည်သူအားလုံးနီးပါးဟာ ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရတယ်လို့ ဖလမ်းမြို့ဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ ပုံမှန်နေထိုင်သူလူဦးရေ ၁ သောင်းဝန်းကျင်ရှိတဲ့ ဖလမ်းမြို့မှာ မြို့တွင်းတိုက်ပွဲတွေပြန်ဖြစ်မယ်လို့ ချင်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (CNDF)က ထုတ်ပြန်တာမျိုး မရှိပေမယ့် တိုက်ပွဲဖြစ်တော့မယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေထွက်ပေါ်နေခဲ့တာေကြာင့် မြို့ပေါ်ကဒေသခံများဟာတိုက်ပွဲမဖြစ်ခင်ကတည်းက နီးစပ်ရာ ကျေးရွာတွေနဲ့ တခြားဒေသတွေကို ကြိုတင်ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြကာ မြို့ရဲ့ လူဦးရေ ၃ ပုံမှာ ၁ ပုံလောက်သာ မြို့မှာကျန်ခဲ့ရာမှ လက်ရှိအချိန်မှာ ေတာ့ ဒေသခံအားလုံးနီးပါးဟာ ဘေးလွတ်ရာတခြားနေရာဒေသတွေကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဖလမ်းမြို့ဒေသခံတစ်ဦးက “မြို့ပေါ် ဒေသခံအများစု ၉၅ ရာခိုနှန်းထွက်ပြေးကြတယ်။ အားလုံးနီးပါး ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်တယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ အခုကျန်ခဲ့တဲ့ အနည်းငယ်ကလည်းနောက်အပတ်လောက်ဆိုရင်…

နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်။ ချင်းပြည်နယ် မတူပီမြို့နယ် အောက်ချင်းတပ်ရင်းထိန်းချုပ်နယ်မြေမှာ ချင်းလဲန်းကာကွယ်ရေးတပ် – မတူပီ(CDF-Matupi) (တပ်မဟာ၁)က နယ်မြေခံတပ်ရင်းရဲ့ ခွင့်ပြုခြင်းမရှိဘဲ တပ်ချခြင်း၊ စစ်ကြောင်းထိုးခြင်းတွေ လုပ်တာ ကန့်ကွက်တယ်လို့ ချင်းလဲန်းကာကွယ်ရေးတပ်၊မတူပီ တပ်မဟာ (၂)၊ အောက်ချင်းတပ်ရင်းက အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ချင်းလဲန်းကာကွယ်ရေးတပ်၊ မတူပီ ဖွဲ့စည်းချိန်မှာ နယ်မြေခံတပ်ရင်း၏ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ အခြားတပ်ရင်းနယ်မြေမှာ တပ်ချခြင်းနဲ့ စစ်ကြောင်းထိုးခြင်း မပြုလုပ်ဖို့ သဘောတူခဲ့ကြပြီး ဖြစ်တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အခုချိန်မှာ ချင်းလဲန်းကာကွယ်ရေးတပ် – မတူပီ (တပ်မဟာ၁)က ရခိုင့်တပ်တော် (AA) အင်အားကို အားကိုးပြီး အောက်ချင်းတပ်ရင်းထိန်းချုပ်နယ်မြေမှာ တပ်ချခြင်း၊ စစ်ကြောင်းထိုးခြင်း ဘာသာရေးအဆောက်အဦး၊ စာသင်ကျောင်းတွေမှာ နေရာယူခြင်း ပြည်သူတွေကို အတင်းအဓမ္မစည်းရုံးရေးပြုလုပ်ခြင်းနဲ့ ပြည်သူတွေသွားလာခြင်းကို ပိတ်ပင်တားဆီးတာမျိုး…

အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်။ စစ်ကိုင်းတိုင်း ကလေးမြို့အနောက်ဘက်က ချင်းလူမျိုးတွေ အများစုနေထိုင်တဲ့ တာဟန်း၊တောင်ဖီလာ၊တောင်ဇလပ်ရပ်ကွက်တွေဘက်ကို စစ်ကောင်စီက အင်အားအများအပြားနဲ့ သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူခဲ့တဲ့ကြောင်း ကလေးမြို့ဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။ ကလေးမြို့ဒေသခံတစ်ဦးက“သန်းခေါင်စာရင်းကောက်တာက မြို့ပေါ်အရှေ့ပိုင်းတွေပြီးသွားလို့ ဟိုတနေ့က တာဟန်းဘက်ကို အင်အားအများကြီးနဲ့ ရဲတွေလည်းအများကြီးနဲ့ ကောက်တာတွေ့တယ် သွားလာတာတွေ့တယ် မြို့အရှေ့ပိုင်း မင်္ဂလာဥယာဉ်တို့ ညောင်ပင်သာတို့ ပင်လုံ၊ အောင်သစ္စာတို့ အောင်ဇေယျနဲ့ မြို့သာဘက်တွေလည်း ကောာက်တယ်” လို့ပြောပါတယ်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်နေ့ကစလို့ စစ်ကောင်စီက တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ သူတို့ထိန်းချုပ်ထားနိုင်တဲ့ နေရာတွေမှာ သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူတာတွေကို အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်နေ့အထိကောက်ယူခဲ့ပေမယ့် အချိန်မှီမကောက်ယူနိုင်တာတွေ ရှိတာကြောင့် အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်နေ့အထိ ထပ်တိုးကောက်နေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးမြို့ပေါ် အရှေ့ဘက်ရပ်ကွက်တွေဖြစ်တဲ့ မင်္ဂလာဥယျာဉ်ရပ်ကွက်၊ ညောင်ပင်သာရပ်ကွက်၊ အောင်သစ္စာ၊ အောင်ဇေယျ၊…

အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်။ ကလေးမြို့နယ် အနောက်မြောက်ဘက် လမ်းမကြီးပေါ်ရှိ ဆည်ကြီး ချောင်းကူးတံတားထိပ်တွင် စစ်ကောင်စီ စစ်တပ်မှ တပ်ချ ပိတ်ဆို့ထားခြင်းကြောင့် ရက်ကြာလာတာနဲ့ အမျှ ဒေသခံ ပြည်သူများ အနေဖြင့် ကလေးမြို့နှင့် ဆက်သွယ်ရန် အခက်အခဲများစွာ ကြုံတွေ့ရပြီး ချင်းတောင်ခြေရှိ ကွင်းလမ်း အတိုင်း သွားပါက ရေစီးသန်သည့် ဆည်ကြီးချောင်းခေါ် ကွီးလွီးချောင်း ကို ဖြတ်ကူးနိုင်ရန် အတွက် ဆိုင်ကယ် တစ်စီးလျှင် ကျပ် တစ်သောင်းခွဲ ပေးခဲ့ရကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရှိခဲ့ရ ပါတယ်။ “ဆည်ကြီးတံတားကိုတော့ မနက်ပိုင်း တစ်ကြိမ် ညနေပိုင်း တစ်ကြိမ် လောက် ဖွင့်ပေးတတ်တယ်။ တံတားဖွင့်ပေးမယ့် အချိန်ကို စောင့်တဲ့ လူတန်းကြီးက အမြဲတမ်း နီးပါး ရှည်တယ်။ လူတွေ ထောင်နဲ့ချီပြီး…

အောက်တိုဘာလ ၃၀ ရက်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်ကောင်စီအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ချင်းပြည်နယ်အတွင်း စစ်ကောင်စီလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကလေးငယ်အပါအဝင် အရပ်သားဒေသခံပြည်သူ ၁၀၈ ဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး ၂၃၁ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့တယ်လို့ ချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ (CHRO )ရဲ့ အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ချင်းပြည်နယ်အတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ၅၁၅ ကြိမ်အထိ လုပ်ခဲ့ပြီး ဗုံးအလုံးရေ အနည်းဆုံး ၁၂၃၉ လုံးကြဲချတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒီလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် ချင်းပြည်နယ်အတွင်းက ကလေးငယ် ၂၉ ဦးသေဆုံးပြီး ၂၁ ဦးထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ကာ စုစုပေါင်းအရပ်သားသေဆုံးမှုက ကလေးငယ်အပါအဝင် ၁၀၈ ဦး နဲ့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရ ၂၃၁ ဦးရှိခဲ့တယ်လို့ CHRO ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် အရပ်သားနေအိမ်…

အောက်တိုဘာလ ၃၀ ရက်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ ချင်းကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (Chin Health Organization) အနေနဲ့ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်တဲ့ ၃ နှစ်အတွင်းချင်းပြည်နယ်အတွင်းက လူဦးရေ ၃၄၆,၉၃၇ နဲ့ ကျေးရွာပေါင်း ၇၉၈ ရွာကိုကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအတွက် လွှမ်းခြုံနိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်တယ်လို့ အဖွဲ့အစည်း ၃ နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အနေနဲ့ ချင်းကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (CHO) ရဲ့ အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်နေ့ ဖော်ပြချက်အရ သိရပါတယ်။ ချင်းကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (CHO) အနေနဲ့ လက်ရှိ ချင်းပြည်နယ်အတွင်း ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအတွက် ဆေးရုံ ၁၃ ရုံ၊ ဆေးခန်း ၁၀ ခုနှင့် ရွှေ့လျားဆေးခန်း ၁၄ ခုပေါ်အခြေခံပြီး ကျန်းမာရေးအင်အားစု ၅၀၀ ခန့်နဲ့ ဆောင်ရွက်နေကြတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ မိခင်၊ကလေး၊ ပျိုရွယ်သူနှင့်…