Salai Siiptui ချင်းတို့၏  နိုင်ငံရေးပြောင်းလဲမှုအသစ်တစ်ခုဖြစ်စေ၊ ဖက်ဒရယ်ပြည်နယ်ဖြစ်စေ ရလာသည့်အခါ ချင်းလူမျိုးများ နဖူးတွေ့ဒူးတွေ့ ဆွေးနွေးရမည့် ခေါင်းစဉ်မှာ မျိုးနွယ်စုများတန်းတူပါဝင်သောနိုင်ငံရေးစနစ်ပုံဖော်နိုင်ရေးဖြစ်ပါသည်။ ချင်းမျိုးနွယ်စုများတန်းတူပါဝင်သောနိုင်ငံ ရေးစနစ်ပုံဖော်နိုင်ရန်မဲဆန္ဒနယ်များ မည်သို့မည်ပုံသတ်မှတ်ကြမည်နည်း။ ၂၀၀၈ ခြေဥအရ မြို့နယ်အလိုက် မဲဆန္ဒနယ်သတ်မှတ်ထားပါသည်။သို့သော်ချင်းလူမျိုးများ၏ပကတိဖြစ်တည်သောလူမှုအဆောက်အအုံမှာမျိုးနွယ်စုကိုအခြေခံပါသည်။ ချင်းလူမျိုးများ ကိုယ်ပိုင်ဥပဒေပြဌာန်းည့်အခါ မျိုးနွယ်စုအသီးသီး တန်းတူရေးကိုအခြေခံဖို့လိုပါသည်။ စာရေးသူ လက်လှမ်းမီသလောက် ကိုးကားဖော်ပြပါမည်။ (ကျွန်တော်ဖော်ပြသော မျိုးနွယ်စုအမည်များနှင့်မဖော်ပြသောမျိုးနွယ်စုအမည်များအကြား ခွဲခြားမှု​ဖြစ်စေ၊မြို့နယ်တွင်း ပဋိပက္ခကိုဦးတည်စေသောရည်ရွယ်ချက်ဖြစ်စေ လုံးဝ(လုံးဝ)မရှိပါ။ကိုးကားချက်သက်သက်ဖြစ်သည်။အမှားအယွင်းရှိပါက စာရေးသူ၏အားနည်းချက်သာဖြစ်ပါသည်။) ၂၀၀၈ ခြေဥအရ Dai မဲဆန္ဒနယ်မရှိပါ။ မင်းတပ်မဲဆန္ဒနယ်သာရှိပါသည်။ Mara မဲဆန္ဒနယ်၊Zotung မဲဆန္ဒနယ်မရှိပါ။ မတူပီမဲဆန္ဒနယ်သာရှိပါသည်။ Zophei, Lautu, Senthang မဲဆန္ဒနယ်မရှိပါ။ဟားခါးမဲဆန္ဒနယ်၊ထန်တလန် မဲဆန္ဒနယ်သာရှိပါသည်။ Zanniat, Ngawn, Khualsim မဲဆန္ဒနယ်မရှိပါ။ဖလမ်း…

  Salai Ceu Bik Thawng   ချင်းပြည်နယ်တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီးအတွက် ၂၀၀၈ အခြေခံဉပဒေ ပုဒ်မ ၄၁၉အရ ပလက်ဝမြို့မှာ နေထိုင်သော ရခိုင်လူမျိုး ဉီးစိန်ထွန်းလှကို စစ်ကောင်စီက ခန့်အပ်မှုအပေါ် မေးခွန်းထုတ်စရာ အများအပြားရှိလာပါသည်။ သူတို့ စွဲကိုင်ထားသည့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဉပဒေအရ ချင်းပြည်နယ်တွင် လူမျိုးခြား ရေးရာဝန်ကြီး ခန့်အပ်နိုင်လောက်အောင် လူဉီးရေ အလုံအလောက်ရှိမရှိ ဆိုသည့်အချက်နှင့် ထိုသို့ မဖြစ်ဖြစ်အောင် ခန့်အပ်ခြင်း၏ နောက်ကွယ်မှာ စစ်ကောင်စီ၏ ကစားကွက် မည်ကဲ့သို့ရှိသနည်း ဆိုသည့်အချက်သည် အထူးတလေ စဉ်းစားစရာ ဖြစ်ပါသည်။ ပထမချက်အနေဖြင့် စစ်ကောင်စီက ပုဒ်မ ၄၁၉အရ ဝန်ကြီးများ ခန့်အပ်ခွင့်ရှိသော်လည်း ရေးရာဝန်ကြီးဆိုင်ရာ ခန့်အပ်မှုကို  ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဉပဒေ…

Salai Rual Lian Thang ———————————————————— ခေတ်သစ် မြန်မာပြည် နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်း၏ အခြေခံသည် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ် လိုလားသူ နှင့် မလိုလားသူအကြား ဖြစ်ပေါ်သည့် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခ ဟု အတိုင်းတာတစ်ခုထိ ဆိုနိုင်သော်လည်း ထိုအချက်သည် နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်း၏ အဓိက ရင်းမြစ်မဟုတ်ပါ။ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း၏ အဓိက ရင်းမြစ်သည် မြန်မာ့သမိုင်းကို လွဲမှားစွာ နားလည်သဘောပေါက်သည့် စစ်တပ်ထောက်ခံသူအုပ်စု နှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကိုးကွယ်သူအုပ်စု နှစ်ခုကြားဖြစ်ပွားသည့် နိုင်ငံရေးအာဏာလုပွဲမှစတင်ကာ၊ ထိုအုပ်စု နှစ်ခုလုံးကို ဆန့်ကျင်သည့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေးစီစနစ် နှင့် အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး (pluralistic society) လိုလားသူ (တတိယ) အုပ်စု သုံးခုအကြား ဖြစ်ပေါ်သည့် ပဋိပက္ခဖြစ်သည်။ ပထမ…